Nghệ sĩ KIM THOA

[Tuyetmai]

Nữ nghệ sĩ cải lương Kim Thoa

Hình của Soạn giả Nguyễn Phương

Chúng ta được biết các nghệ sĩ như Thanh Tòng, Thanh Nga, Kim Cương, Bạch Lê, Thanh Bạch, Bạch Mai, Kim Cúc, Kim Thanh, Kim Thoa…vân vân… đều xuất thân từ những gia đình có nhiều thế hệ nghệ sĩ tài danh hoặc từ những gia đình làm bầu gánh hát...
các nghệ sĩ con nhà nòi đó tiếp tục sự nghiệp sân khấu nhờ vào truyền thống của gia đình hoặc nhờ hoàn cảnh thuận tiện của gia đình tạo cho....

Nguyễn Phương xin giới thiệu một nữ nghệ sĩ tài danh quê ở Biên Hòa, xuất thân từ một gia đình lâu đời làm nghề bầu gánh hát cải lương, đó là nữ nghệ sĩ Kim Thoa, ái nữ của bà bầu Mười Cơ, đoàn hát cải lương Tinh Hoa.

Nữ nghệ sĩ Kim Thoa tên thật là Trần Thị Kim Thoa, sanh năm 1968 ở xã Bình Trước, tỉnh Biên Hòa. Thân phụ của cô là ông Trần Nhật Quang tức soạn giả Vũ Minh Quang, còn được gọi nghệ danh là Mười Quang. Mẹ của cô là bà Đổ Thị Cơ tức Mười Cơ, bà bầu của gánh hát Tinh Hoa, nổi tiếng trên 30 năm qua trong giới sân khấu cải lương. Bà Mười Cơ được kể là một trong bốn bà bầu gánh hát tài giỏi nhứt ở miền Nam. Đó là Nhứt Thơ, Nhì Chưởng, Tam Cơ, Tứ Yến.

Nói cho rõ, Nhứt là bà bầu Thơ đoàn Thanh Minh Thanh Nga, Nhì là bà bầu Kim Chưởng, đoàn hát Kim Chưởng, Ba là bà bầu Mười Cơ, đoàn hát Tinh Hoa và bốn là bà bầu Tư Yến, đoàn hát Trùng Dương.

Từ nhỏ, Kim Thoa sống theo cha mẹ ở đoàn hát Tinh Hoa nên thường đêm em ngồi bên cánh gà xem hát, lâu ngày nhiểm cách ca cách hát của các nghệ sĩ trên sân khấu. Nhạc sĩ trong đoàn cũng trực tiếp dạy cho Kim Thoa ca các bài bản sân khấu. Đoàn hát Tinh Hoa lưu diễn thường xuyên ở các tỉnh cao nguyên miền Trung, đến tháng 4 năm 1975 đoàn hát kẹt ở Pleiku, và tan rã tại đó, bà bầu Mười Cơ và nghệ sĩ bỏ gánh hát, tìm đường lánh nạn về quê ở Biên Hòa.

Kim Thoa học văn hóa ở trường Nguyễn Du, tỉnh Biên Hòa. Về Đồng Nai, Biên Hòa, bà Mười Cơ lập lại gánh hát Tinh Hoa, lưu diễn các tỉnh ở miền Đông và các tỉnh ở Hậu Giang. Năm 1983, đoàn Tinh Hoa diễn ở Sadec, nhân dịp nghĩ hè, Kim Thoa theo đoàn hát chơi. Lúc nầy đoàn Tinh Hoa có các diễn viên: Vương Chí Dũng, Liên Chi, Nhật Quỳnh, Hồng Nhung, Phượng Mai, Lê Xệ, Phượng Hằng, Minh Tiến, Minh Hoàng, Minh Hùng, Giang Tự, hề Dừa…

Hàng đêm Kim Thoa xem hát, cô rất mê sân khấu nên thuộc lào các vai tuồng. Nhân dịp nữ nghệ sĩ Hồng Nhung lâm bịnh, không hát được, Kim Thoa xin mẹ cho cô hát thế vai của Hồng Nhung trong tuồng Ngai Vàng và Nữ Tướng.

Bà Bầu Mười Cơ chấp thuận, giao cho nghệ sĩ Minh Tiến tập cho Phượng Hằng hát 2 màn đầu và Kim Thoa hát hai màn sau, cùng một vai Dương Ngọc trong tuồng Ngai Vàng và Nữ Tướng.. Buổi hát đó rất thành công, mỗi lần Kim Thoa ca vô vọng cổ đều được khán giả vổ tay tán thưởng nhiệt liệt.

Sau đó soạn giả Vũ Minh Quang đến đoàn hát, ông xem Kim Thoa hát, thấy Kim Thoa có khả năng và triển vọng trong nghề hát, ông mới đồng ý cho Kim Thoa nghĩ học văn hóa để đeo đuổi theo nghề hát. Nữ nghệ sĩ Hồng Nhung lâm bịnh nặng, phải về Saigon chữa trị lâu ngày nên các vai tuồng của Hồng Nhung được chia cho Phượng Hằng và Kim Thoa hát thế.

Suốt một thời gian hai năm, Kim Thoa được khán giả miền Trung khen ngợi qua những vở như Ngai Vàng và Nữ Tướng, Chén Thuốc Ân Tình, Hoàng Hậu Ba Tư, Đêm Lạnh Chùa Hoang, Tâm Sự Một Loài Chim Biển, Tô Ánh Nguyệt, Nắng Sớm Mưa Chiều, Tâm Sự Ngọc Hân, Tình Hận Thâm Cung.

Năm 1987, Nữ nghệ sĩ Kim Thoa bị bệnh, phải trở về Biên Hòa điều dưỡng. Chỉ vài tháng sau, đoàn hát Hải Đăng Vũng Tàu thiếu diễn viên, yêu cầu Kim Thoa hát tăng cường giúp đoàn. Kim Thoa cũng muốn thữ sức nghề nghiệp của mình ỏ một đoàn hát khác nên cô hát giúp cho đoàn Hải Đăng Vũng Tàu trong 3 tháng, cùng đứng sân khấu với các nghệ sĩ Vương Cảnh Phụng, Chiêu Tuấn, Hạnh Dung, Kiều Oanh, Ngọc Tuyết, Thanh Phương, Quang Minh, Dũng Linh, hề Tùng Quang. Kim Thoa đã hát qua các vai Phà Ca tuồng Sơn Nữ Phà Ca, vai Lan Trinh, tuồng Nước Mắt Chàng Gù, vai Thúy Oanh tuồng Dòng Sông Ly Hận, vai Lượm, tuồng Sông Dài.

Sau đó Kim Thoa trở về hát cho đoàn hát Tinh Hoa. Đến năm 1989 đoàn hát Tinh Hoa bị giải thể khi hát ở quận Tân Biên, tỉnh Tây Ninh. Năm 1990, Kim Thoa về nhà ở Biên Hòa, mở quán bán cà phê, cô dự định không đi hát nữa mặc dầu cô còn yêu nghề và còn sức khoẻ.

Đến năm 1992, phó đoàn cải lương Saigon 3 và soạn giả Đức Hiền tìm đến nhà mời Kim Thoa về hát chánh cho đoàn cải lương Saigon 3. Lúc đó Kim Thoa được 24 tuổi nhưng đã được trui rèn ở sân khấu 10 năm rồi nên Kim Thoa không dễ gì quên ánh đèn sân khấu. Cô nhận lời mời đi hát cho đoàn Saigon 3. Bấy giờ thành phần diễn viên đoàn hát Saigon 3 có : Ngân Tâm, Trang Mỹ Khanh, Phương Thảo, Châu Tâm, Giang Châu, Điền Tử Lang, Lệ Thu, Lan Chi, Dũng Thanh, Ngân Dũng, hề Giang Tâm, hề Tí Nị. Kim Thoa ký hợp đồng hát 6 tháng với đoàn Saigon 3, cô đã hát qua các tuồng Ai là Chú Rể, Lỡ Một Cuộc Đời, Khi Người Điên Trở Lại. Cô đã hát ở nội thành, vùng ven, ở Vũng Tàu, Phước Hải, Long Điền, Long Đất, và Kim Thoa rời đoàn Saigon 3 khi mãn hợp đồng.

Năm 1993, đoàn cải lương tuồng cổ mời Kim Thoa cộng tác. Dịp nầy Kim Thoa được nghệ sĩ Thanh Tòng giúp rèn luyện thêm về nghệ thuật hát tuồng cổ và nghệ thuật hát hồ quảng, Kim Thoa hát với các nghệ sĩ Kim Tử Long, Khánh Tuấn, Bảo Ngọc, Bữu Truyện, Thanh Thế, Ngọc Đáng, Bữu Ấn, Bữu Khánh, Minh Tuấn, Minh Hùng, Thanh Kim Mai, Hồng Lan, Tuấn Hùng, Tuấn Châu và hề Vũ Quang.

Nữ nghệ sĩ Kim Thoa hát thay cho nữ nghệ sĩ Ngọc Huyền đã rời đoàn, vai Trương Quế Anh tuồng Văn Võ Kỳ Duyên, vai Chung Vô Diệm, tuồng Chung Vô Diệm. Thời gian hát cho đoàn Minh Tơ, Kim Thoa đã hát các tuồngTang Đại Giả Gái, Song Nữ Loạn Viên Môn, Hoàng Hậu Hồ Ly Tinh, Ngọc Sáng Vương Triều, Mùa Xuân Sen Trắng Nở.

Nữ nghệ sĩ Kim Thoa được giải Diễn viên Trần Hữu Trang 1993 được ưa thích nhất, khi lãnh giải Kim Thoa đã hát vai Tô Ánh Nguyệt. Bà Mười Cơ lúc ấy đã già yếu, bà từ Biên Hòa xuống Saigon xem con hát, bà rất xúc động trước thành công của Kim Thoa.

Kim Thoa hát các tuồng mặc y phục cổ trang rất là đẹp, nghệ thuật ca hát, vũ đạo có căn bản. Cô hát những tuồng cải lương xã hội cũng rất hay. Có lần cô vào vai một cô gái bị nhiểm bịnh sida trong tuồng Chuyện Một Ngôi Mộ, trên sân khấu cô nhập vai, đã khóc cho số phận dại dột của người con gái nhẹ dạ, nông nổi, ham tiền và phải trả cái giá rất đắc là huỷ hoại chính mạng sống của mình.

Kim Thoa hát rất chân thật, giọng ca sâu lắng làm cho biết bao khán giả đã xúc động, khóc theo nhân vật tuồng. Vai diễn của Kim Thoa chuyên chở lời cảnh tỉnh lối sống buông thả phù phiếm, nghệ thuật ca diễn của Kim Thoa đã khắc họa hình tượng nhân vật đó và được đánh giá là một vai hát để đời của cô.

Ông Mười Quang, thân phụ cô mất vào năm 1995, Bà Mười Cơ, mẹ của cô mất ngày 07 tháng 7 năm 2003 nhằm ngày 08 tháng 6 Quí Mùi, hưởng thọ được 78 tuổi, an táng nơi nghĩa trang nghệ sĩ ở Gò Vấp.

Về gia đình, cô Kim Thoa có một em trai tên Trần Minh Trung, hai người chị tên Thu Vân và Thu Trang. Thu Trang cũng là nghệ sĩ cải lương, từng hát cho các đoàn Tinh Hoa, Vũng Tàu, Trùng Dương, Saigon 3.

Tình hình cải lương ngày một xuống dốc, Kim Thoa cũng như các bạn nghệ sĩ khác, khi có dịp hát thì cô không bỏ lở cơ hội được sống dưới ánh đèn sân khấu mặc dù tiền lương không đủ chu cấp cho cuộc sống gia đình như xưa. Kim Thoa đã thữ tiếp tục nghiệp làm Bầu gánh hát của mẹ, Kim Thoa đã đứng ra tổ chức hát trọn tuồng cải lương tại rạp Hưng Đạo, mỗi tuần một xuất hát vào tối thứ năm.

Kim Thoa cho biết những xuất đầu lổ vốn rất nhiều. May nhờ có gia đình, các mạnh thường quân và các bạn nghệ sĩ thông cảm, tiếp sức, Kim Thoa sẽ cố gắn làm cho sân khấu sáng đèn như kế hoạch dự liệu để vực dậy sận khấu cải lương và nối tiếp nghiệp làm bầu của mẹ.

Cầu mong cho nữ nghệ sĩ Kim Thoa đạt được ước nguyện và thành công nhiều trong việc góp sức vực dậy sân khấu cải lương

Theo Nguyen Phuong

[DOHOANG]

Những năm 1988-1989, NS Kim Thoa cùng chồng là nam NS Ngân Giang hát chánh cho đoàn Tinh Hoa và các đoàn tỉnh rất được mến mộ.

Sau này, do nhiều lý do hai vợ chồng chị đã chia tay.

Hiện nay, NS Kim Thoa đã chắp duyên cùng nam NS Tiểu Linh. Anh chị vừa mở một quán nhậu hải sản tại TPHCM.

Kim Thoa và Chiêu Hùng trong Tiếng Sáo Đêm Trăng (2007)

Trong gia đình, nữ NS Kim Thoa còn có một người em bạn dì ruột cũng là đào cải lương. Đó là nữ NS Ngọc Cẩm Thúy, từng hát đào nhì đoàn Trung Hiếu năm 1992 - 1993 (Phượng Hằng hát chánh), đoàn Tiếng Chuông Vàng Minh Phụng 1994 (Mỹ Châu là đào chánh).

[MEM]

Kim Thoa cũng là trường hợp có lẽ ko được tổ đãi cho lắm thì phải?! Chị đẹp, sáng sân khấu nhưng ko bật lên được. Nhưng cũng thật thích nét thùy mị của chị!

[minhle]

Phải chi có Pa MEM trong giới nghệ sĩ lúc đó là cô Thoa bật lên được rồi! Kakkakaka

[trieuton]

Khán giả đến xem vở cải lương xã hội Khi người điên biết yêu, trên sân khấu đoàn cải lương Tinh Hoa – hiện đang lưu diễn tại Sóc Trăng, nhiều người bị bất ngờ bởi lối diễn xuất đầy nội lực và cảm xúc của nghệ sĩ Kim Thoa, khi trên sân khấu cô hóa thân vào hai vai. Đó là hai nhân vật mẹ con, cũng là hai người phụ nữ gặp nhiều trắc trở trong tình yêu. Nhưng họ đã có cách ứng xử rất khác nhau. Người mẹ dịu dàng, lặng lẽ đi tìm hạnh phúc trong sự nhẫn nhục, hy sinh. Còn cô gái trẻ thì nôn nóng, chủ động nắm bắt hạnh phúc mà cô cho rằng không ai có quyền cướp đoạt. Kim Thoa đã thể hiện sự khác biệt giữa hai nhân vật ở vào hai lứa tuổi rất khéo. Cô cho biết, không hề chịu một áp lực tâm lý nào khi diễn hai số phận như vậy.

Nhận xét về nghệ sĩ Kim Thoa, NSƯT Ngọc Giàu có lần nói: “Kim Thoa không biểu hiện vẻ đẹp yểu điệu cố tình, không làm ra sự khác thường khi bước lên sân khấu. Chính vì thế cô vào vai trong các vở tâm lý xã hội rất tự nhiên, mang đến cho sàn diễn nét trẻ trung, tràn đầy sức sống. Tôi chỉ tiếc cho Kim Thoa, nếu em có điều kiện về TP.HCM sớm hơn, tham dự giải HCV Trần Hữu Trang, có lẽ em sẽ gặt hái nhiều thành công”.

Nghệ sĩ Kim Thoa tên thật là Trần Thị Kim Thoa, sinh năm 1968 tại Bình Trước, Biên Hòa. Thân phụ cô là ông Trần Nhựt Quang (tức soạn giả Vũ Minh Quang, còn gọi là Mười Quang), mẹ của cô là bà bầu Đỗ Thị Cơ (Mười Cơ) – Trưởng đoàn cải lương Tinh Hoa thuộc Sở VHTT TP.Vũng Tàu. Tuy là đoàn hát của TP.Vũng Tàu, nhưng Tinh Hoa là bảng hiệu lưu diễn thường xuyên ở các tỉnh ĐBSCL. Năm 1983 khi đoàn diễn tại Sa Đéc, vào dịp nghỉ hè, ba mẹ cho Kim Thoa xuống đoàn chơi. Một hôm, nghệ sĩ Hồng Nhung bệnh nặng, đoàn không có người đảm đương vai đào chính. Kim Thoa đã xin mẹ cho cô thử đóng hai màn cuối, còn Phượng Hằng đóng hai màn đầu trong vở Ngai vàng và nữ tướng. Sắp đến giờ mở màn biểu diễn, bà bầu Mười Cơ không có cách nào khác, đành chấp thuận giao cho nghệ sĩ Minh Tiến (anh ruột nghệ sĩ Phượng Hằng) tập vai Dương Ngọc cho Kim Thoa và Phượng Hằng. Không ngờ trong suất diễn ấy, mỗi lần Kim Thoa xuống câu vọng cổ, khán giả đã vỗ tay tán thưởng rất lâu.

Biết chuyện con gái nghỉ hè xuống đoàn chơi và lên sân khấu thế vai, soạn giả Mười Quang giận lắm. Ông xuống Sa Đéc mắng vợ: “Bộ định biến đoàn Tinh Hoa thành gánh hát bầu tèo hả? Ai cũng lên sân khấu hát được sao?”. Nhưng khi nghe anh em nghệ sĩ trong đoàn giải thích, ông bắt Kim Thoa hát lại cho mình xem, rồi mới nguôi giận chấp thuận cho cô theo nghề, với một tờ cam kết mà cho đến nay Kim Thoa vẫn còn cất giữ: “Không được lấy chồng sớm, không được yêu đương sau cánh gà sân khấu. Phải giữ gìn đạo đức và cái tâm của người nghệ sĩ. Nếu sai lời phạt roi và đuổi về nhà, không cho theo đoàn hát nữa”. Kim Thoa kể trong sự xúc động: “Từ bản cam kết rất đơn giản mà nghiệt ngã đó, tôi đã bước chân vào nghề, dong ruổi đi hát khắp các tỉnh ĐBSCL. Tôi nhớ mãi những lời chỉ dạy của ba má và tình thương của khán giả dành cho bảng hiệu Tinh Hoa”. Trên sân khấu đoàn hát nhà, Kim Thoa được khán giả yêu thích qua các vở: Chén thuốc ân tình, Lá sầu riêng, Thái hậu Dương Vân Nga, Hoàng hậu Ba Tư, Đêm lạnh chùa hoang, Tâm sự loài chim biển, Nắng sớm mưa chiều... Đặc biệt, khi đoàn Tinh Hoa lưu diễn miền Trung, Kim Thoa được người xem cổ vũ nhiệt tình qua các vai: Kim Xuân (Cô gái xứ Phù Tang), Ngọc Hân (Tâm sự Ngọc Hân), Nàng Son (Tình hận thâm cung)... Sau này khi về đoàn Hải Đăng, cô tiếp tục tạo ấn tượng qua các vai: Phà Ca (Sơn nữ Phà Ca), Lan Trinh (Nước mắt chàng gù), Thúy Oanh (Dòng sông ly hận), Lượm (Sông dài)... Một năm sau, Kim Thoa về đoàn Sài Gòn 3 diễn qua các vai: Lan (Ai là chú rể), Lành (Lỡ một cuộc đời), Nhung, Thanh Nguyên (Khi người điên trở lại)...

Đầu năm 1993, Kim Thoa có dịp làm quen với sân khấu cải lương tuồng cổ qua các vở: Văn võ kỳ duyên, Chung Vô Diệm, Song nữ loạn viên môn, Tang Đại giả gái, Hoàng hậu Hồ ly tinh, Ngọc sáng vương triều, Mùa xuân sen trắng nở... Kim Thoa còn cộng tác với các đoàn: Minh Tơ, Kim Hương, Huỳnh Long, Hữu Long, Vũng Tàu 2, Dạ Lý Hương, Nhân dân Kiên Giang và hiện nay là đoàn Tinh Hoa. Với Kim Thoa. cô mơ ước được đứng diễn trên sân khấu và lúc nào đoàn hát cũng có đông khán giả. Dù hiện nay các suất hát chỉ tập trung vào cuối tuần, nhưng mỗi khi đoàn mở màn là cô cũng như tất cả các anh chị em nghệ sĩ đều hết mình với vai diễn. Hoài bão của Kim Thoa là được tái diễn những tác phẩm sân khấu kinh điển để phục vụ khán giả yêu sân khấu cải lương.

NAM KHÁNH

[Dungnoixanhau]

Phải chi có Pa MEM trong giới nghệ sĩ lúc đó là cô Thoa bật lên được rồi! Kakkakaka

Nghe Minhle nói mà không khỏi bật cười, thật là dí dõm, không biết MEM sẽ trả lời sao đây

[MEM]

Ko, phải nói phải chi lúc đó có Pa Mem làm bầu là Kim Thoa được lăng xê rồi! hihi

[Scarlet]

"Hiện nay, NS Kim Thoa đã chắp duyên cùng nam NS Tiểu Linh. Anh chị vừa mở một quán nhậu hải sản tại TPHCM."

Vậy Kim Thoa là em dâu của VL rồi! Hồi trước vợ Tiểu Linh là cô đào Hoa Mỹ ở đoàn Huỳnh Long, bây giờ kết hôn cùng NS Kim Thoa cũng thật xứng đào xứng kép.
Àh, còn chồng của Kim Thoa, nam NS Ngân Giang ca cũng mùi lắm à! Cũng một thời có tên tuổi ở các đoàn cải lương ở tỉnh.

[linhhueforever]

NS Kim Thoa tài sắc vẹn toàn, nhưng xuất hiện ở TPHCM ko kịp thời, ngay lúc CL suy thoái nên mới ko nổi lên được, đúng là mỗi người có 1 số phận!!!

[romeo]

Phải có cái duyên với nghề nữa anh Nghĩa ơi!