Phụng Hoàng Cầu

[nguyenphuc]

PHỤNG HOÀNG CẦU
(tức Phụng Hoàng Lai Nghi)

Trong bốn bản oán tổ nhạc tài tử Nam Phần, chỉ có hai bản Tứ Đại Oán và Giang Nam là tương đối thống nhất về căn bản lòng bản giữa các nhóm tài tử địa phương và nhất là giữa hai nhóm nhạc sư Miền Đông và Miền Tây Nam Phần.
Hai bản oán còn lại là Phụng Hoàng và Phụng Cầu, mỗi địa phương, mỗi miền đàn mỗi khác. Hoà đàn đã không ăn rồi, nhưng cũng còn có thể linh hoạt điều chỉnh cho ăn với nhau trong tinh thần hoà nhã được. Ngặt một điều là bài ca đặt không ăn thanh vận (dấu giọng), khi ca sĩ nhóm này ca với dàn đờn nhóm khác, phải bẻ hơi bẻ giọng, thậm chí còn bị "ăn trét", nghe giống như ca sai (trật).
Cũng vì chỗ này mà hai bản Phụng Hoàng và Phụng Cầu rất hiếm khi được chơi trong các cuộc đờn ca.
Do dự "chệch choạc" nói trên mà bản Phụng Hoàng cải lương được ra đời nhằm khắc phục"" sự bất tiện nói trên với 12 câu tạo thành lòng bản "thống nhất" để đàn trên sân khấu.
Từ ngày có bản Phụng Hoàng cải lương, nhạc giới ưa chuộng và phổ biến khắp nơi, làm cho người ta quên luôn bản Phụng hoàng tài tử (kể cả bản Phụng Cầu).
Năm 1956, trường quốc gia âm nhạc và kịch nghệ được thành lập ở Saigon. Mà địa bàn Saigon thuộc phần đất Miền Đông Nam Phần, các nhạc sư nhạc sĩ của trường đều thuộc nhóm Miền Đông, cho nên hầu hết căn bản lòng bản của Miền Đông được áp dụng giảng dạy và phổ biến trên sân khấu cải lương. Do ưu thế trên mà bài bản của nhóm nhạc sư Miền Đông thắng thế, được lấy làm căn bản chung cho nhạc giới
Không những chỉ có bốn bản oán, mà nhiều bài bản lớn khác cũng đồng chung tình trạng như vậy.
Sau năm 1975, nhạc tài tử được phát động lại, phục hồi các bài bản. Một số nhạc sĩ ở Miền Tây vào bưng nay trở ra giữ theo căn bản của nhóm Miền Tây (trước khi vào bưng). Ở ngoài thành thì các nhạc sĩ theo căn bản của trường quốc gia âm nhạc phổ biến, lại tiếp tục có sự lọt chọt, cho tới hiện nay nhiều lòng bản cũng vẫn chưa thống nhất.
Ở đây chúng ta bàn về bản Phụng Hoàng.
Bốn bản oán, hồi xưa, nhón nhạc sư Miền Tây gọi tên: Tứ Đại Oán, Phụng Hoàng, Giang Nam và Phụng Cầu. Cũng bốn bản oán này, nhóm nhạc sư Miền Đông gọi tên là Tứ Đại Oán, Phụng Hoàng Lai Nghi (hoặc Phụng Hoàng Cầu), Giang Nam Cửu Khúc và Phụng Cầu Hoàng Duyên. Chỉ nội cái tên mà cũng không thống nhất, nói chi tới lòng bản.
Bởi vậy chúng ta nghe trong các cuộc thi các giải như Bông Lúa Vàng, Giọt Nắng Phù Sa v.v... cũng như trong các câu lạc bộ đờn ca tài tử, khi chơi bản Phụng Hoàng không thống nhất với nhau về lòng bản cũng như ca từ (lời ca).
Cho nên bây giờ người học đàn phải học hết các "dị bản" để biết mà xoay sở, quyền biến.
Trong topic này, NP xin post bản Phụng Hoàng (tài tử) tức Phụng Hoàng Cầu tức Phụng Hoàng Lai Nghi theo căn bản của nhóm nhạc sư Miền Đông mà trước đây áp dụng trong trường quốc gia âm nhạc.
Ngày nay cô Kim Loan giảng viên trường sân khấu nghệ thuật (là hậu thân của trường quốc gia âm nhạc trước 1975), dạy ca Phụng Hoàng cũng vẫn dùng lòng bản theo căn bản của Miền Đông.
Sau đây là lòng bản Phụng Hoàng Cầu (Phụng Hoàng Lai Nghi) theo căn bản Miền Đông.

PHỤNG HOÀNG CẦU (PHỤNG HOÀNG LAI NGHI)
Lớp 1 - 10 câu - nhịp tám

1. (-) (-) (-) Tồn là (LIU)
liu liu (-) tồn xề oan (LIU) tồn xang xế (XÊ) xế xang xừ (XANG)
2. Tồn (XANG) xế xê (-) tồn xang xừ (XANG) "xề xề (XANG)"
xế xang xư (XỀ) xề oan liu (Ú) xứ xề oan (LIU) "xề xán xư (LÌU)"
3. "Lỉu liu oan (XỀ) xừ xề oan (LIU) (-) Tồn là (LIU)
liu liu (-) tồn xề oan (LIU) tồn xang xế (XÊ) xế xang xư (XÀNG)
4. Tồn (XANG) xế xê (-) tồn xế xang (XƯ) "xề xề (XANG)"
xề oan liu (Ú) xế xang xư (XỀ) xừ xề oan (LIU) "xề xán xư (LÌU)"
5. "Lỉu liu oan (XỀ) xừ xề oan (LIU)" (-) Tồn là (LIU)
liu liu (-) tồn xề oan (LIU) tồn xang xế (XÊ) xế xang xư (XỀ)
6. Xề oan (LIU) tồn xang xế (XÊ) lỉu liu oan (XỪ) "xàng cộng (XỀ)"
xê oán (LÍU) tồn líu cống (XÊ) tồn xang xế (XÊ) xề xang xư (LỊU)
7. "Xề xề (XANG)" tồn xang cống (XÊ) xế xang xư (LÌU) tồn xang cống (XÊ)
xê oán (LÍU) tồn líu cống (XÊ) líu công xê (XANG) xề xang xư (LỊU)
8. Tồn (XANG) xế xê (-) xề xảng xang (LÌU) "xề oan (LIU)"
xế xang (XỰ) tồn xang xế (XÊ) líu cống (XÊ) xề xảng xư (LÌU)
9. "Lỉu liu oan (XỀ) xề xảng xư (LÌU)" (-) xế xang xư (LÌU)
liu oan (XÀNG) cộng xề (-) xế xang xư lìu (-) xự xế xừ (XANG)
10. Tồn (XANG) cống xê (-) hò xê xang (XỰ) "xề xề (XANG)"
xề oan liu (Ú) xế xang xư (XỀ) xừ xề oan (LIU) "xề xán xư (LÌU)".

Nghe cô Kim Loan, giảng viên trường sân khấu nghệ thuật ca
PHỤNG HOÀNG CẦU
(chú ý nghe ca và dò theo lòng bản đàn ở trên)

* Nhạc sĩ Vũy Chỗ đặt lời bài ca này.

[nguyenphuc]

PHỤNG HOÀNG CẦU (tức PHỤNG HOÀNG LAI NGHI)
(Lớp một, 10 câu, nhịp tám, viết cho đàn lục huyền cầm)

Câu 1.
(-) (-) (-) 23 – 32 – 2 – 35 – 37 –
37 – 2 – 37 – 57 – 37 - (-) 27 – 25 – 24 – 32 – 2 – 2 – 23 – 32 – 35 – 45 – 37 - 37 – 57 – 37 – 37 – 25 – 29 – 27 – 17 – 17 – 14 – 27 – 2 – 24 – 14 – 27 – 24 – 25.
Câu 2.
25 – 25 – 25 – 2 -17 – 14 – 27 – 24 – 17 – 25 – 27 – 17 – 24 – 25 – 27 - 27 – 27 – 27 – 24 – 37 – 24 – 17 – 14 – 27 – 2 - 14 – 27 – 24 – 25 - 27 – 17 – 14 – 27 – 2 – 24 – 14 – 27 – 24 – 25
25 – 25 – 25 – 2 – 12 – 23 – 32 – 32 – 32 – 32 – 35 – 35 – 2 – 22 – 22 -22 – 22 – 2 – 23 – 32 – 35 – 2 – 37 – 2 – 45 – 23 – 2 – 33 – 32 – 35 – 2 – 35 -32 – 35 – 45 – 2.
Câu 3.
2 – 27 – 110 - 19 – 17 – 210 – 29 – 27 – 17 – 14 – 27 – 25 – 2 – 23 – 32 – 23 – 2 – 23 – 12 – 32 – 12 – 2 - o - (-) – o – 23 – 32 – 35 – 45 – 37 – 37 – 2 – 37 – 57 – 37 – (-) - 27 – 25 – 24 – 32 – 2 – 2 – 23 – 32 – 35 – 45 – 37 – 2 – 23 – 32 – 2 – 33 – 32 – 32 – 2 – 25 – 27 – 14 – 27 – 17 – 17 - 14 – 27 – 25 - 25 - 24 – 2 - 35 – 47.
Câu 4.
45 – 45 – 45 – 2 – 23 - 32 – 2 – 33 – 32 – 25 – 24 – 37 – 25 – 14 – 27 – 27 – 27 - 27 – 24 – 37 – 24 – 17 - 14 – 27 – 14 – 2 – 27 – 25 – 23 – 25 – 24 – 17 - 14 – 27 – 24 – 2 – 17 – 14 – 27 – 24 – 25 – 25 - 25 – 25 – 35 – 35 – 2 – 22 – 22 – 22 – 22 – 2 - 23 – 2 – 35 – 2 – 23 – 32 – 32 - 32 – 32 – 2 – 42 – 32 – 35 – 2 – 37 – 2 - 45 – 35 – 2 – 23 – 32 – 35 – 2 – 35 – 32 – 35 – 45 – 2.
Câu 5.
23 - 22 – 2 – 35 – 2 – 22 – 23 – 32 – (-) - 2 – 45 – 23 – 2 – 33 – 32 – 35 – 2 – 35 – 32 – 35 – 45 – 2 – o – (-) – o – 17 – 110 – 27 – 210 – 2 – 17 – 17 – 17 – 17 – 17 – (-) – 13 – 1 – 23 – 32 – 2 – 37 - 35 - 32 – 35 – 45 – 2 – 2 – 42 – 2 – 37 – 25 – 17 – 14 – 27 – 17 – 17 – 14 – 27 – 2 – 24 – 17 – 2 – 37 – 35 – 32.
Câu 6.
32 - 52 – 32 - 2 – 37 – 35 – 32 – 35 – 45 – 2 – 2 – 42 – 2 – 37 – 25 – 17 - 14 – 27 – 17 – 17 – 14 – 27 – 25 – 25 - 24 - 2 – 35 – 45 – 45 – 47 – 49 – 2 – 45 – 57 – 45 – 47 – 49 – 49 – 49 – 49 – 17 – 110 – 27 – 210 – 17 – 212 – 210 – 110 – 19 – 17 – 210 – 27 – 110 - 17 – 26 - 27 – 27 – 49 – 27 – 110 – 19 – 17 – 28 – 27 – 17 – 37 – 17 – 14 – 27 – 14 – 2 – 27 – 25 – 2->23.
Câu 7.
23 – 25 – 23 – 27 – 17 – 14 – 27 – 24 – 25 – 25 – 25 – 25 – 37 – 25 – 27 – 14 – 27 – 310 - 37 – 49 – 37 – 310 – 27 – 17 – 25 – 24 - 2 – 24 – 37 – 37 – 57 – 37 – 14 – 17 – 24 – 25 – 27 – 27 – 49 – 27 – 17 - 110 - 27 - 210 – 17 – 210 – 110 – 19 – 17 – 210 – 310 - 17 – 210 – 27 – 28 - 27 – 27 – 2 – 17 – 14 – 27 – 24 – 37 – 25 – 24 – 37 – 17 – 14 – 27 – 14 – 2 – 27 – 25 – 2->23.
Câu 8.
23 – 25 – 23 – 2 – 17 – 14 – 27 – 24 – 25 – 27 – 17 – 24 – 25 – 27 – 28 – 27 – 27 – 310 – 39 – 49 – 37 – 310 – 27 – 17 – 14 – 27 – 25 – 37 – 35 - 2 – 22 – 23 – 32 – 35 – 2 – 35 – 32 – 35 – 45 – 2 – 2 – 42 – 2 – 14 - 27 - 25 – 23 – 25 – 23 – 14 – 27 – 25 – 23 – 2 – 25 – 27 – 14 – 27 – 28 – 27 – 27 – 310 – 210 – 110 – 17 – 28 – 27 – 2 - 27 – 15 - 17 – 2 – 17 – 14 – 27 – 24 – 37 – 24 – 27 – 17 – 25 – 37.
Câu 9.
23 - 22 – 2 – 35 – 2 – 22 – 23 – 32 – (-) - 2 – 45 – 23 – 2 – 33 – 32 – 35 – 2 – 35 – 32 – 35 – 45 – 2 – o – (-) – o – 27 – 25 – 24 – 37 – 37 – 67 – 37 – 27 – 25 – 24 – 2 – 35 – 47 – 47 – 410 – 49 – 49 – (-) – 27 – 25 – 24 – 37 – 37 – (-) – 2 - 27 – 15 – 17 – 2 – 17 – 14 - 27 – 14 – 37 – 24 – 14 – 27 – 24 - 25.
Câu 10.
25 – 25 – 25 – 2 – 17 – 14 – 27 – 24 – 17 – 25 – 27 – 17 – 24 – 25 – 27 – 28 – 27 – 27 – 2 – 27 – 15 – 17 – 25 – 17 – 14 – 27 – 14 – 2 – 27 – 25 – 23 – 23 – 25 – 27 – 17 – 14 – 27 – 2 – 17 – 14 – 27 – 24 – 25 – 25 – 25 – 25 – 35 – 35 – 2 – 22 – 23 – 22 – 22 – 2 – 23 – 2 - 35 – 2 – 23 – 32 – 33 – 32 – 32 – 2 – 42 – 32 – 35 – 2 – 37– 45 – 2 – 23 – 32 – 35 – 2 – 35 – 32 – 45 – 42 – 2.

CA PHỤNG HOÀNG CẦU
Hết Lớp Một Phụng Hoàng Cầu (tức Phụng Hoàng Lai Nghi)

Chú ý quan trọng: Bài ca này do chính cô Kim Loan là giảng viên trường sân khấu nghệ thuật TP.HCM ca, cho nên lấy làm căn bản "chuẩn".
Căn bản này cũng chính là theo căn bản của nhóm nhạc sư Miền Đông Nam Phần mà đã áp dụng trong trường quốc gia âm nhạc Saigon và phổ biến trước 1975.

[nguyenphuc]

Mời đi dạo City Of Maranda SPLASH!

THƯ GIÃN

[BichNuong]

Cám ơn nguyenphuc đã viết tiếp bản đàn này cho chị nhen. Còn sau này thì tùy em thích gì làm nấy.

[thaydat]

Mình cũng như NĐBN xin cảm ơn NP nhiều nha. Mình cũng đã hoàn thành nhiệm vụ mà ông bạn của mình giao phó. Đúng là ......lãnh nợ khổ thật.

[nguyenphuc]

Đang ngồi suy nghĩ, tính, bây giờ không biết nên viết bản đàn kìm Phụng Hoàng Lai Nghi (Phụng Hoàng Cầu) cho chú thaydat với dây Tố Lan hay dây Hò Nhì đây...
Dây Tố Lan thì chỉ để đàn duy nhất bản oán thôi, không đàn được các loại bàn khác (ngoại trừ gượng ép), dây Hò Nhì thì đàn được hầu hết các bản mùi, trong đó có bản vọng cổ.
Hai dây này, phần lớn là đàn nhiều chữ đàn ở dây nhỏ.
Hồi xưa, lúc chưa có dây Tố Lan, nếu muốn đàn oán ở "tông" này thì cũng chỉ có dây Hò Nhì mà thôi.
Sau khi có dây Tố Lan thì người ta gọi dây Tố Lan là "Dây Tố Lan Hạ" vì hạ thấp dây tồn chùng xuống, và gọi dây Hò Nhì là "Dây Tố Lan Thượng" vì dây tồn cao hơn dây Tố Lan. Thượng Hạ là chỉ sự cao thấp của dây tồn mà thôi. Cũng giống như vậy, người ta gọi bên đàn lục huyền cầm dây ngân giang đào là " Dây Ngân Giang Hạ" và dây ngân giang kép là "Dây Ngân Giang Thượng", mà bây giờ có người gọi là Dây Ngân Giang và Dây Bán Ngân Giang. Nếu gọi như vậy chúng ta cũng có thể gọi bên đàn kìm dây Tố Lan là "Dây Tố Lan" và dây hò nhì là "Dây Bán Tố Lan" (vì có dây nhỏ giống y như nhau). Hai dây mà có một dây giống nhau tức là giống phân nữa thì là "Bán" rồi chứ gì... hihi...
Bây giờ trở lại vấn đề chính là có nên viết bản đàn oán cho đàn kìm với dây hò nhì hay không, vì Văn Thiên Tường đàn dây hò nhì chứ không cần đàn dây Tố Lan nghe cũng hay như thường, quan trọng là "công lực" của người đàn chứ không phải do dây dàn.
Mà đàn được nhiều loại dây cũng tốt.
Cũng như ông bạn của chú thaydat, hôm trước có 6 câu Phụng Hoàng (Lai Nghi) chữ đàn nhấn, bây giờ có 10 câu Phụng Hoàng (Lai Nghi) theo rơ khác nữa, như vậy sẽ phong phú thêm. Trộn qua trộn lại thành ra "đa dạng"... hihi...
Để thử viết bản Phụng Hoàng dây hò nhì cho chú thaydat, coi ý kiến của chú đàn loại dây nào dễ hơn...
Đàn oán dây hò nhì thì không cần vặn trục lấy dây lại, vẫn để y, nếu đổi qua đàn bài bản khác thì không có gì thay đổi, cũng tiện lợi.

[thaydat]

Như vậy 10 PHLN này viết khác hoàn toàn với cách đàn nhấn nhá 6 câu trước hay chỉ có 4 câu cuối không nhấn nhá thôi?

[BichNuong]

Vậy mốt anh thaydat đừng "lãnh nợ" nữa là hết khổ thôi. Đừng giới thiệu gì nữa hết để ông bạn đừng tưởng tượng hay tưởng voi là "thầy ngoại" giống "thầy nội," chờ khi nào ông bạn vô được đây rồi thì nói chuyện trực tiếp với NP đi. Viết một hơi nhiều bài bản cho nhiều loại đàn khác nhau quá thì làm không xuể.

[thaydat]

Ừ, ý kiến hay.Tại có tật hay thài lai nên khổ. Mà tật thì khó sửa, khó trị lắm phải không?

[nguyenphuc]

PHỤNG HOÀNG CẦU (tức PHỤNG HOÀNG LAI NGHI)
(Lớp một, 10 câu, nhịp tám, viết cho đàn kìm dây hò nhì)

1. (-) (-) (-) Xứ xề liu oan (LIU)
liu liu liu, liu (-) xảng xang xư xề xề xử xang xư (LÌU)
liu liu liu hò xang xê cống (XÊ) hò xư xế xang xư hò xư hò (XANG)
2. Xang xảng xang xư hò xế xang xừ (XANG) xư hò xang cống xể xế xê (XÊ)
hò liu xứ iu cống xê xư hò xế xang xừ (XANG) xang xư hò hò hò hò xư xế hò xế xừ (XANG)
xang xảng xang xề liu oan (XỆ) xệ xề xề xứ oan liu (U)
ú u u liu oan xề liu oan (LIU) liu liu xán xư xề xề xử xan xư (LÌU)
3. Liu xề oan liu xề xán xư liu công líu công cống (XÊ) hò xang xự xảng xang xư xề xề xử xang xư (LÌU)
(-) Xề xử xang xư (LIU)
liu liu liu, liu (-) xảng xang xư xề xề xử xang xư (LÌU)
liu liu liu xế xang xự hò xang cống (XÊ) xán xừ xản xan xư lìu xản xan xư (XÀNG)
4. Xàng o hò xế xang xừ (XANG) xư hò xang cống xể, xê (-) hò liu xứ liu cống xê hò xế xang (XƯ) xang xư hò xư hò hò hò xư xế hò xế xừ (XANG)
xang xảng xang xề oan liu (U) ú u u xản xán xan xư (XỆ)
xế xể xê xê xừ xề liu oan (LIU) xừ liu xứ liu oan xề oan xừ xề liu oan (LIU)
5. Liu oan, xán xản xan hò xan xư (XỀ) xừ xảng xang xảng o xư xề xử xang xư (LÌU)
(-) Xứ xề liu oan (LIU)
liu oan liu, liu (-) xự xản xan xư xề xừ xề liu oan (LIU)
xừ liu xán xư liu xứ lìu xan cống (XÊ) xư lìu là lìu xản xan xư (XỀ)
6. Xể xê xừ xề liu oan (LIU) xừ liu xán xứ liu xứ lìu xan cống (XÊ)
xư lìu là lìu xản xan xứ (XỪ) cống xê xang xư hò hò xang cống (XÊ)
xư hò xư xê hò xê liu oan xề liu oan (LIU) xừ liu xán xư liu xứ lìu xản xan xư (XỆ)
xế xể xê hò xế xang xừ (XANG) cống xừ xang xê xề xang xư (LỊU)
7. Xự hò xế xang xư hò xư hò (XANG) xang o líu oán công xê hò xự (XANG)
xang xảng xang xư xề xảng xang xư (LÌU) lìu lìu lìu xế xang xự hò xang cống (XÊ)
xư hò xư xế hò xế liu oan xề liu oan (LIU) xừ liu xán xứ liu xứ xừ lỉu liu oan (XỆ)
xế xể xê hò xế xang xừ (XANG) cống xừ xang xê xề xang xư (LỊU)
8. Xự xự xự hò xế xang xừ (XANG) xê cống xừ xang xể xê (-)
xê oán líu xàng líu cống xê cống xự xảng xang xư (LÌU) liu liu xáng xư xề xề xử xang xư (LÌU)
lìu lìu lìu hò xế xang (XỰ) xự cống xê xang xự cống hò xự xang cống (XÊ)
xế xê xê xề liu oan xứ liu cống (XÊ) xảng xang xư xề xề xử xang xư (LÌU)

còn tiếp