Đề cử danh hiệu NSUT 2011: NS Lịch Sử - đoàn CL Hương Tràm
Khi nhắc đến hai cô đào chánh của đoàn Hương Tràm trong 15 năm trở lại đây, khán giả yêu thích cải lương đều nhìn nhận Lịch Sử và Hoa Phượng thanh sắc vẹn toàn, mà nhiều đoàn quốc doanh khác ở khu vực phía Nam rất thèm muốn sở hữu. Cả hai giờ đang ở độ chín của tài năng và là ''sao'' trong chùm ''sao'' trẻ của SKCL cả nước. Điều dễ nhớ ở hai cô đào này là do họ có nhiều điểm tương đồng là cùng khởi nghiệp chung một năm (1995), được ''lò” Hương Tràm đào tạo, cùng diễn duy nhất trẽn một sân khấu Hương Tràm suốt 15 năm qua, rồi cùng đoạt giải Trần Hữu Trang năm 1999...
Nhưng từ bệ phóng này, Lịch Sử và Hoa Phượng có nhiều ngã rẽ khác nhau. Ngoại trừ vai Hiền (vở Huyền thoại một tình yêu) là vai lẳng mùi duy nhất, suốt 15 năm qua Hoa Phượng chỉ chuyên các vai đào thương; thì Lịch Sử lại thể hiện độ ''''chín'''' sớm hơn, chững chạc và đa dạng hơn trong diễn xuất khi tham gia đủ dạng vai: già, trẻ, chính diện, phản diện, mùi, lẳng, độc... Thành tích của Lịch Sử cũng đáng nể hơn khi đoạt liền ba HC Vàng ở ba kỳ Hội diễn toàn quốc liên tục trong các năm 2000-2005- 2009 và một HC Vàng Hội diễn khu vực phía Nam năm 2003 (sở dĩ Hoa Phượng không đuổi kịp thành tích Lịch Sứ vì cô có thời gian bị bệnh nặng, phải nghỉ dưỡng bệnh ngay trong thời điểm Hội diễn). Đây là một bản thành tích vàng của cô đào chánh vừa bước qua tuổi băm (32 tuổi), hiếm có nghệ sĩ nào đồng trang lứa trên toàn quốc theo kịp. Ngã rẽ thứ hai của Lịch Sử là năm 2005 cô theo học khóa Đạo diễn và giờ là đạo diễn thường trực của đoàn. Điểm qua các vai diễn thành công của Lịch Sử thời gian qua, hầu hết người xem đều đánh giá cao về khả năng diễn xuất vượt trội của cô trong các vai: Người thiếu phụ (trích đoạn Bão biển, đã giúp Lịch Sử đoạt HC Vàng giải Trần Hữu Trang năm 1999), Thiêu (vở Bến Xưa - sKCN tàn quốc năm 2000), Thắm (vở thầm lặng giữa cuộc đời, HC Vàng Hội diễn khu vực phía Nam), Thắm (vở Chớp biển, HC Vàng Hội diễn SKCN toàn quốc năm 2005), Hà (vở Góc khuất trái tim, HC Vàng Hội diễn SKCN toàn quốc năm 2009), Thắm (vở Dòng đời cạm bẫy), Kiều (vở Thân gái giang hồ), Trà Hoa Nữ (vở diễn cùng tên)...
Riêng báo SKTP đánh giá cao nhất là vai Thắm vở ''''Thầm lặng giữa cuộc đời'''' mà Lịch Sử đã đoạt HCVàng ở Hội diễn khu vực phía Nam. Đây là một vai tính cách với nhiều chuyển biến phức tạp trong tâm lý nhân vật nhưng Lịch Sử đã chứng tỏ một nội lực dồi dào, thể hiện tâm trạng nhân vật có chiều sâu đã thật sự chinh phục khán giả đến xem tại điểm Hội diễn ở Cần Thơ năm 2003.
Dĩ nhiên với ba HC Vàng Hội diễn toàn quốc và một HC Vàng Hội diễn khu vực phía Nam, Lịch Sử đã vượt qua vòng khảo sát về tiêu chí huy chương do Bộ VHTT&DL quy định khi bình xét danh hiệu NSUT cho Lịch Sử. Vấn đề còn lại là những điểm cộng khi xét đến tiêu chí đạo đức nghệ sĩ cùng những đóng góp của cô cho sân khấu, cho yêu cầu phục vụ chính trị tại địa phương, tại đơn vị nghệ thuật mà Lịch Sử đang hành nghề.
Nhắc đến Lịch Sử nhiều người làm nghề đều đánh giá cao, bởi cô rất sáng sân khấu, vóc dáng thích hợp làm đào chánh, cộng với giọng ca ngọt ngào, nghệ thuật ca vọng cổ điêu luyện, bản lĩnh sân khấu vững vàng. Hôm xem Lịch Sử diễn vòng chung kết giải Trần Hữu Trang năm 1999 tại Nhà hát Hòa Bình (TPHCM), anh Giỏi Tý (trưởng đoàn CL Sài Gòn l) thì thầm bên tai tôi: ''''Không biết đoàn Hương Tràm kiếm được đâu cô đào chánh lý tưởng này? Nếu gặp thời cải lương hoàng kim thì các đoàn ớ Sài Gòn sẽ ''''bắt" ngay và chẳng mấy chốc thành ''''sao'''' liền''''. ấy vậy mà suốt 15 năm qua dù đã thành ''''sao'''' cô đào lý tưởng ấy (nói theo nhận xét của anh Giỏi Tý) vẫn một lòng với đoàn Hương Tràm, với quê hương Cà Mau, trong khi một số diễn viên khác do gặp khó khăn đã rời đơn vị. Đây là một điểm cộng về mặt đạo đức nghề nghiệp khi các Hội đồng thẩm định bình xét để phong danh hiệu NSUT cho Lịch Sử.
Mấy năm gần đây, Lịch Sử ít lên sàn diễn nhưng cô vẫn âm thầm đóng góp nhiều mặt cho đoàn. Là đạo diễn thường trực, phó đoàn phụ trách chuyên môn nên Lịch Sử phải dành thời gian để chia ''''lửa'''' với NSUT Minh Hoàng (trưởng đoàn kiêm bí thư chi bộ) để điều hành họat động của đòan. Lịch sữ đã dựng thành công 2 vở cho đòan “Đêm định mệnh” và “sóng gió cuộc đời”.
Hương Tràm ngay càng lớn mạnh, là 1 trong những đòan hàng đầu của khu vực Tây Nam Bộ. Hy vọng Lịch Sữ và Hoa Phượng – 2 cô đào chánh của đòan Hương Tràm sẽ có niềm vui mới trong năm mới 2011 với danh hiệu NSUT do Nhà nước phong tặng.
ngocanh (Theo Báo sân khấu)