NSƯT Vũ Linh - Nghệ thuật ca trong diễn
NSƯT Vũ Linh là ngôi sao hàng đầu thuộc lớp nghệ sĩ trưởng thành sau năm 1975. Giai đoạn Vũ Linh lừng lẫy, đỉnh đỉnh trên ngôi vị số một, ăn khách nhất cũng là giai đoạn cực thịnh nhất của cải lương. Một chu kỳ khá dài, trên dưới 12 năm (khoảng năm 1985-1997) để rồi sau đó xuất hiện một dấu chấm lửng cho một giai đoạn biến động của SKCL khủng hoảng về mọi mặt mà quan trọng nhất là khủng hoảng tài năng.
Ở đây không phủ định lớp trẻ, chính những lớp NS trẻ hiện đang hoạt động mới đáng được trân trọng nhất vì nhờ họ mà CL được mọi người biết vẫn đang còn tồn tại, mặc dù yếu ớt, mất dần đi những hấp lực mãnh liệt từng có, giống như một căn nhà đồ sộ, nguy nga đã siêu vẹo, gần như muốn sụp, được chống chỏi bởi những rường cột yếu ớt. Nếu không kịp sửa chữa, xây dựng lại thì chuyện sụp đổ hoàn toàn không tránh khỏi. SKCL đang cần rất nhiều NS trẻ tài giỏi cỡ Vũ Linh mới mong thay đổi được diện mạo. Tre tàn măng mọc, hết thịnh tới suy, đó là quy luật của muôn đời, không làm sao tránh khỏi được. Điều bâng khuâng là trước đây, ngôi sao này chưa tàn thì ngôi sao khác đã mọc lên, sự kế thừa liên tục, đầy đủ bản lĩnh không bị đứt quãng như tình hình hiện nay. Người tài đã hiếm lại còn phân tán, rải rác, những SK tiêu biểu chưa tập hợp được những tinh hoa, sự bời rời càng mau rệu rã. Để thấy rằng, có được một NS như NSƯT Vũ Linh là điều mơ ước của những người còn tâm huyết với SKCL hiện nay.
Xét cho cùng thì sự thành công của SKCL, yếu tố ngôi sao mới là quyết định, sự dàn trải đồng đều chỉ có tính cầm cự chứ không thể đột phá. SKCL rất cần những tài năng kiệt xuất. Sự vắng bóng lâu nay của NSƯT Vũ Linh cũng là một thiệt thòi cho SKCL. Có nhiều người cho rằng, Vũ Linh không phải là danh ca mà là NS diễn rất giỏi. Điều này có lẽ chỉ đúng một phần. Không thiếu những giọng ca chín ngọt, điêu luyện, người trong nghề khen hay, nhưng những giọng ca đó lại không đủ sức lay động đông đảo khán giả. Thiết nghĩ, yếu tố tạo nên một ngôi sao là sức hấp dẫn mãnh liệt từ tài năng ca diễn của một nghệ sĩ.
Nếu như nghệ thuật diễn xuất, vũ đạo của Vũ Linh tạo nên được sự kính trọng, thán phục của đồng nghiệp và khán giả thì chính giọng ca của Vũ Linh đã đẩy nhân vật lên tới đỉnh điểm của sự thăng hoa. Vũ Linh ca tân cổ giao duyên hay những bài lẻ, về mặt kỹ thuật trung bình nhưng khi ca vọng cổ trong các vai diễn thì Vũ Linh đạt đến trình độ thượng thừa. Chất giọng của Vũ Linh không cao, kim pha thổ nhưng lại rất rộng, rất dày, với lối ca chân phương, mượt mà, ca bằng nội tâm nhân vật hơn là khoe hơi, khoe giọng, Vũ Linh đã dẫn dắt khán giả vào thế giới riêng của nhân vật cùng hòa niềm đồng cảm, chia sẻ với nhân vật, có lẽ vì vậy mà mỗi vai diễn của Vũ Linh (ca rất nhiều), đều chinh phục được những khán giả khó tính nhất, đặc biệt là ở lớp khán giả trẻ.
Ưu thế giọng ca của Vũ Linh là không giống ai, không hề bắt chước mà bẩm sinh đã là như vậy. Giá trị của nghệ thuật thường là những sắc thái rất riêng, dù hay, dù xuất sắc nhưng bắt chước, lập lại một nguyên mẫu khác, dù không giống hoàn toàn vẫn không được đón nhận một cách thú vị, bởi vì cái mới, cái lạ là cái nghệ thuật rất cần mỗi còn người nghệ sĩ phải có cái độc chiêu riêng của mình. Người ta vẫn rất nể nghệ thuật ca vọng cổ của Minh Cảnh, Thanh Tuấn, nhưng Thanh Sang, Trọng Hữu … vẫn có những đặc điểm riêng trong cách ca vọng cổ của mình, trở thành thần tượng của nhiều khán giả yêu mến CL, khán giả có thể khoái Châu Thanh, Linh Vương, liệt họ thuộc hang những giọng ca model. Nhưng khán giả vẫn yêu mến giọng ca chân phương của Vũ Linh, Kim Tử Long, Trọng Phúc, Lê Tứ …
Sau Thành Được, Vũ Linh là người kết hợp giữa ca và diễn thông minh, hiệu quả, khán giả đã thương cảm một Vũ Linh – Lương Sơn Bá yếu đuối, lụy tình thì lại hào phóng, đa tình sắc sảo trong Ngô Phù Sai, vẫn giọng đó, vẫn gương mặt, vóc dáng, con người đó mà một Thái Sa Lem lưu manh, giả dối, độc ác, đa tình trong Lệnh truy nã đã được thể hiện khá súc tích trong hai câu vọng cổ lúc đối diện với nhân vật Thủy Tiên hay một Hạnh tật nguyên, lăn lóc giữa cuộc đời, bản lĩnh, đa cảm, chung tình. Mọi sự so sánh đều khập khiễng nhưng có thể nói mỗi vai diễn của Vũ Linh dù là vai diễn của những NS tài năng khác được Vũ Linh thể hiện lại vẫn có những chấm phá rất riêng, không chỉ bằng khả năng biểu cảm mà chính nghệ thuật ca trong diễn, diễn trong ca của Vũ Linh đã làm nên nét độc đáo riêng, say đắm lòng người.
Trong giới vẫn có những câu chuyện đùa ngoài lề khi nhận xét về những nghệ sĩ trẻ diễn rất tốt nhưng giọng ca không hay, người ta thường nói : “Diễn đang lời, nó cất giọng lên ca vọng cổ không hay thành ra huề vốn.” Vũ Linh thường nói với các bạn bè đồng nghiệp, không bao giờ dám nhận mình là một giọng ca hay. Có lẽ Vũ Linh có lý của mình nhưng với khán giả thì khác, nếu Vũ Linh ca không hay thì làm sao có triệu triệu khán giả thần tượng anh và một thời gian dài Vũ Linh là ngôi sao ăn khách số một của SKCL và là một trong hai nghệ sĩ có số cát-sê cao nhất (Người kia là NSƯT Lệ Thủy), đắt show nhất. NSƯT Vũ Linh là người có số lượng tuồng cải lương video nhiều nhất so tới thời điểm hiện nay. Để thấy rằng, giọng ca của Vũ LInh đã thấm vào hồn của nhân vật, qua lời ca của vai diễn đã đưa khán giả đến với những cảm xúc chân thật, gắn kết, chia sẻ. Ngoài ca vọng cổ, các bài bản cải lương, NSƯT Vũ Linh là số trong ít những nam nghệ sĩ cải lương hát nhạc hồ quảng hay nhất. Điều đáng lưu ý nhất của Vũ Linh là khi cất giọng lên nghe rất thật, không dùng kỹ thuật để biểu diễn.
Có nhiều khán giả được hỏi vì sao yêu mến Vũ Linh? Họ đều nói, Vũ Linh ca rất dễ thương, hiền hậu, chân thật. Những giọng ca chân phương thường hay thất lợi khi gặp những giọng ca kiểu cọ, lả lướt, phá cách nhưng chắc chắn độ sâu, độ chững chạc, xoáy vào lòng người bằng những cung bậc rung động thật sự trong tâm hồn của những giọng ca chân phương, mùi mẫn, chắc chắn sẽ có chỗ đứng lâu bền hơn, Minh Cảnh lúc mới khởi đầu thì ca bay bướm, lạng bẻ nhưng càng về sau thì càng ca chân phương, sâu lắng, sức hấp dẫn vẫn là sự ru hồn người nghe bằng nghệ thuật ca truyền cảm.
Hiện nay có rất nhiều các giọng ca trẻ bắt chước Vũ Linh, vẫn là giọng ca đang rất được nhiều người trong lớp trẻ học hỏi theo. Nhìn lại một số nghệ sĩ trẻ có giọng ca hay ngày nay, dễ nhận thấy rõ ràng là họ ca không được cảm cho lắm, thiếu sự sâu lắng trong nội tâm nên từ đó không để lại dấu ấn sâu đậm. Những giọng ca để đời của nghệ sĩ CL là những giọng ca sâu lắng trong đó có giọng ca của NSƯT Vũ Linh.
Việt Khang – Báo SKTP 972 (16/11/2009)
MEM
Trả lời với trích dẫn
DOHOANG
linhhueforever
