Ca cổ: Anh nữ trước pháp trường

[MEM]

Anh nữ trước pháp trường
Tác giả:...............
Trình bày: Lệ Thủy

NGHE TẠI ĐÂY

Nói lối:
Đây pháp trường của Nguyễn Anh, bốn thớt voi chờ đợi xé thây ta. Bậc nữ hùng sanh tử chẳng nệ hà, khi dũng tướng sa cơ ngại gì lẽ chết.

Vọng cổ:
Câu 1:
Kìa bá tánh quanh pháp trường đang chờ xem cái chết của Bùi Thị Xuân oanh liệt anh hào... Đức vua Cảnh Thịnh đã bị chúng bêu đầu. Chồng ta thiếu phó Trần Quang Diệu cũng sa cơ và cũng bị phân thây. Con gái ta tuổi xanh vừa mười sáu bị xử voi giày. Còn ta sắp bị tứ tượng phân thây, thân thể nát tan thành bốn mảnh….

Câu 2:
Nguyễn Ánh hèn hạ trả thù ta vì trận đánh Lũy Trấn Ninh mà hắn lãnh phần thất bại trước quân Tây Sơn ngang dọc giữa sa trường… Năm ngàn quân ta xông vào lũy thao túng vẫy vùng, thây địch chất chồng như núi, máu hồng tuôn chảy đỏ dòng sông. Vừa chiếm được Trấn Ninh thì được tin đức vua thất trận đã rút quân quá dặm đường, ta lật đật kéo quân theo hộ vệ về Bắc Hà cố thủ kinh đô…

Câu 3:
Có lẽ triều Tây Sơn đến hồi mạt vận nên đến huyện Thanh Chương thì hàng ngũ rã tan, Nguyễn Ánh cho quân giả dạng thường dân mang đồ vật tiếp tế ta và chờ dịp. Mệt mỏi vì bao ngày không ngơi nghỉ nên vua tôi say giấc giữa rừng sâu, bọn Nguyễn Anh ào ra vây bắt và ngày nay đem xử để trả thù. Vua tôi lần lượt bị kẻ nghịch mang ra xé xác trước pháp trường.

Nói lối:
Bá tánh ôi, Bùi Thị xuân này đang khóc, không phải khóc vì sợ cảnh pháp trường nhưng khóc đời dân Việt hiền lương sẽ khổ vì ngoại xâm vào đất Việt.

Vọng cổ:
Câu 4: Nguyễn Ánh tại sao ngươi không sợ lịch sử ngàn đời sau phê phán mi là tên rước voi giày mả ông bà… Rồi đây bọn của ngươi sẽ giẫm nát san hà. Ngươi đã điếm nhục giống dòng Nguyễn Thị từng nêu sáng rạng tuổi tên. Trung thần Nguyễn Kim lưu danh kim sử, chúa Nguyễn Hoàng vinh dự tiếng muôn thu. Máu tổ tiên tràn đầy trên đất nước sao ngươi nỡ đem ngoại bang giẫm bước cho đành…

Câu 5:
Số kiếp dân Nam còn phải qua một thời đầy đọa khiến xui vua Quang Trung sớm bỏ dương trần… Mi mới huênh hoang múa kiếm ngang tàng. Nguyễn Ánh, ta không trách ngươi phục hồi vương nghiệp nhưng trách ngươi dẫn kẻ lạ vào sân. Kẻ lạ vào sân chờ cơ hội để hiếp cháu con ngươi giành giật ngôi nhà. Dân của ngươi sẽ khóc la thảm thiết giữa đôi tay kềm kẹp của quân thù…

Câu 6:
Thôi rồi, tên chiến thắng kia hãy ra lệnh cột chân ta vào bốn thớt voi rồi điều khiển cho chúng chạy đi để thây Bùi Thị Xuân này ra bốn mảnh. Máu nữ kiệt tưới hồng trên đất gấm, ngàn đời sau ta nổi tiếng anh hùng. Bá tánh ơi, đừng sụt sùi, đừng khóc ta đã tìm cái sống trong cái chết oai hùng. Ta nhắm mắt lúc giang san tăm tối, biết ngày nào đất nước mới vinh quang.

[MEM]

Tượng Đô đốc Bùi Thị Xuân trong Điện thờ Tây Sơn Tam Kiệt
(Bảo tàng Quang Trung, Bình Định, Việt Nam)

[MEM]

Nhân dịp nghe bài hát này của cô Lệ Thủy ca mới có dịp tra thêm thông tin về nữ tướng Bùi Thị Xuân. Quả tình ngày xưa giờ học sử có biết nhưng không nhớ rõ và không hình dung về chi tiết bị voi giày, một hình phạt quá dã man với bà và con gái như vậy. Tuy nhiên, vậy mới thấy khí tiết hiên ngang, quật cường của một người nữ tướng. Trước cực hình thảm khốc mà vẫn ung dung không hề sợ sệt.

Cám ơn tác giả, cám ơn giọng ca của cô Lệ Thủy để giúp Mem hiểu thêm, yêu thêm về hình ảnh một nữ kiệt của dân tộc!