Đức Minh, người đưa đò thành kép chánh Đại Ban

[MEM]

Nghệ sĩ Đức Minh,
người đưa đò thành kép chánh Đại Ban

Một thiếu niên 14, 15 tuổi làm nghề đưa đò trên bến sông Mỹtho qua bến Rạch Miểu – Tân Thạch, nhờ có giọng ca thiên phú, chịu cực chịu khổ rèn luyện nghề hát nên sớm nổi danh và có một cuộc sống ngày một nâng cao, đó là nghệ sĩ tài danh Đức Minh, người đang được khán giả ái mộ và các bạn đồng nghiệp mến phục.

Nghệ sĩ Đức Minh tên thật là Lê Văn Nhuận, sanh năm 1952 ở Châu Thành tỉnh Bến Tre. Lúc học cấp 2 em Lê Văn Nhuận buổi sáng đi học, buổi chiều phụ gia đình đưa đò cho khách qua sông, những đêm trăng sáng em Nhuận ca nghêu ngao các bài vọng cổ học được trên dĩa hát. Giọng ca trong sáng, cao vút, thu hút sự thưởng thức của khách sang sông và một vài nhà sư đang tu tại Chùa Ông Đạo Dừa ở Cồn Phụng. Trong số các tu sĩ đó có một nhạc sĩ cổ nhạc trước kia đi đờn cho gánh hát, ông chán thế sự mới vào chùa quy y. Thấy em Nhuận có giọng ca quyến rũ nhưng chưa rành nhịp điệu, ông sư bèn dạy cho em Nhuận căn bản cách ca vọng cổ và nhiều bài cổ nhạc khác. Em Nhuận ngày càng ca điêu luyện nhưng em chưa có ý muốn theo đoàn hát.

Sau Tết Mậu Thân, gia đình em Nhuận bị chiến nạn, ảnh hưởng đến kinh tế, đời sống, nên em Nhuận xin cha mẹ cho em đi theo đoàn hát để đở gánh nặng cho gia đình. Thấy Nhuận có giọng tốt, có thể thành công trên con đường nghệ thuật nên cha mẹ bằng lòng. Em Nhuận theo một đoàn hát nhỏ của tỉnh, hát loanh quanh trong các làng xã, sau đó lên Saigon đăng ký học ca với nhạc sĩ Văn Vĩ. Sau vài tháng học ca, em Nhuận và cô bạn cùng học lò Văn Vĩ là nữ nghệ sĩ Trang Mỹ Hường gia nhập đoàn hát Trúc Giang của ông bầu Năm Sơn.

Em Nhuận đẹp trai, nước da trắng mịn, vóc dáng lý tưởng cho sân khấu, giọng ca ngọt ngào và làn hơi rất khoẻ nên ông bầu Năm Sơn giao đóng vai kép nhì và đặt cho nghệ danh là Đức Minh.

Đức Minh thông minh sáng dạ, thường đêm ngồi bên cánh gà học theo cách ca và diễn của các vai đào kép chánh. Chỉ sau hai tháng cộng tác với đoàn hát Trúc Giang, Đức Minh có thể hát thế vai kép chánh khi anh này bị bệnh bất ngờ, ông bầu Năm Sơn rất mừng vì sức thu hút khán giả của Đức Minh vượt hơn anh kép chánh cũ rất xa.
Ông bầu đoàn hát Trường Sơn nghe danh Đức Minh, một nghệ sĩ trẻ có giọng ca quyến rũ nên cho anh Quản lý của đoàn hát về Nam, bí mật mời Đức Minh ký hợp đồng với một số tiền lớn để Đức Minh ra miền Trung hát cho đoàn hát Trường Sơn.

Chỉ mới một năm hát trên sân khấu Trúc Giang, Đức Minh đã trở thành kép chánh, hát với một số lương cao, có ký contrat với một số tiền lớn với đoàn hát Trường Sơn, Đức Minh không thể bỏ lỡ dịp may này nên anh rời đoàn Trúc Giang, ra miền Trung, hát chia vai kép chánh với nghệ sĩ Nhật Quỳnh trong các tuồng Chàng Cuôi Lên Cung Trăng, Trường Hận Huyết Lan, Luật Giang Hồ… Sức hút khán giả của nghệ sĩ Đức Minh hơn hẳn kép chánh Nhật Quỳnh khiến cho anh này rời đoàn Trường Sơn để cho Đức Minh trở thành trụ cột đắt giá nhất của đoàn hát Trường Sơn trong ba năm ròng rã.

Tuy nhiên Đức Minh còn có cao vọng tiến xa hơn trong nghề hát. Làm kép chánh một đoàn hát nhỏ ở tỉnh thì khó có cơ hội nổi tiếng ở Saigon và ở các tỉnh Hậu Giang, vì vậy năm 1973, nghệ sĩ Đức Minh về làm kép ba cho gánh hát Thanh Hải – Văn Hường để học nghệ và tìm đường tiến thân ở Saigon. Đức Minh đã có một sự lựa chọn khôn ngoan để rèn luyện nghề hát vì gánh hát của nghệ sĩ Thanh Hải « Vua Tao Đàn » hùng vốn với « Vua vọng cổ hài hước »Văn Hường có một thành phần diễn viên rất hùng hậu gồm có Vua Vọng Cổ Út Trà Ôn, Thanh Hải, Đức Lợi, Ngọc Bích, Tô Kim Hồng, Văn Hường.

Ngoài ra vì hát ở Saigon, giọng ca vọng cổ của Đức Minh được hãng dĩa Việt Nam mời thu thanh một số bài ca tân cổ, ca chung với các nghệ sĩ Lệ Thủy, Lệ Quyên.

Năm 1974, Đức Minh được bà Bầu Thu , đoàn hát Việt Nam – Minh Vương mời ký hợp đồng, hát chung sân khấu với danh ca Minh Vương, nữ hoàng sân khấu Thanh Nga, Hà Bửu Tân, Kim Lệ Thủy, Văn Ngà, Tuấn Hùng… Sự nghiệp trên đà thăng tiến thì ngày 30 tháng 4 ập đến, gánh hát tư nhân phải giải tán, Đức Minh trở về quê ở Bến Tre chờ thời.
Mặc dầu, tỉnh BếnTre có thành lập các đoàn hát cải lương nhưng Đức Minh trở lên Saigon gia nhập đoàn hát cải lương Saigon 3 đóng vai kép nhì, hát chung với kép chánh Minh Tâm, Thanh Kim Huệ, Tài Lương, Thanh Điền, Thúy Lan, hề An Danh…

Nghệ sĩ Đức Minh tuy đóng kép nhì trong các vở tuồng Mái Tóc Người Vợ Trẻ, Quán Hương Tràm, Nàng Sa Rết, Tình Ca Biên Giới… nhưng Đức Minh được khán giả nhiệt liệt khen giọng ca vọng cổ. Khi hai nghệ sĩ Minh Tâm và Tài Lương xuất ngoại định cư tại nước Pháp theo diện đoàn tụ gia đình, nghệ sĩ Đức Minh thế vai của Minh Tâm, trở thành kép chánh của đoàn cải lương Saigon 3.

Năm 1980, Bà Tư Yến, bầu gánh hát Trùng Dương Vũng Tàu mời Đức Minh cộng tác với số tiền contrat là 5 cây vàng và lương 70 đồng một suất hát. Thời kỳ này lương của nghệ sĩ còn bị Sở Văn Hóa quy định đồng loạt cho nghệ sĩ kép đào chánh là lương hạng A, 10 đồng một suất hát. Lương định cho nghệ sĩ hạng B là 5 đồng một suất hát.
Đức Minh theo đoàn hát Trùng Dương – Vũng Tàu đi lưu diễn ở miền Trung. Đức Minh hát cặp với đào chánh Xuân Lan. Được một năm, Xuân Lan và chồng là Tấn An rời đoàn, Nữ nghệ sĩ Kiều Lan ( em của nữ nghệ sĩ Kiều Hoa) đóng cặp với Đức Minh tạo thành một liên danh rất ăn khách. Đức Minh có những vai hát để đời như vai Tony Done trong tuồng Hoa Thiên Lý, vai Tú Uyên trong vở Người Đẹp Trong Tranh.

Năm 1984, Đức Minh rời đoàn hát Trùng Dương trở về Saigon gia nhập đoàn hát của Thành Phố, hát chung với các nghệ sĩ Minh Phụng, Mỹ Châu, Thoại Miêu, Thanh Hồng, Tô Kiều Lan, Hoàng Giang, Hùng Minh, Khả Năng, Phi Thoàn…hát các tuồng Nàng Hai Bến Nghé, Tiếng Sáo Đêm Trăng, Mùa Thu Trên Non Cao, Hai Phương Trời Thương Nhớ, Dốc Sương Mù…

Nghệ sĩ Đức Minh đoạt huy chương vàng Hội diễn Sân Khấu Cải Lương năm 1985. Đức Minh và Mỹ Châu hát chung trên một sân khấu liên tục sáu năm từ 1984 đến 1990. Đến năm 1989, Đức Minh và nữ nghệ sĩ Mỹ Châu chính thức kết hôn nhau.

Sáu tháng sau, Mỹ Châu không chánh thức cộng tác với một đoàn hát nào mà cô chỉ đi hát tăng cường cho đoàn cải lương Kiên Giang. Nghệ sĩ Đức Minh hát cho đoàn Huỳnh Long, với thành phần nghệ sĩ Ngọc Huyền, Vân Hà, Chí Linh, Đức Lợi, Tiểu Linh, Bạch Mai…
Năm sau Đức Minh về cộng tác với đoàn hát Phước chung, hát cặp với đào chánh Kiều Phượng Loan và các nghệ sĩ Kim Tử Long, Hồng Tơ, Bảo Trang, Hiếu Liêm.

Năm 1993, Đức Minh trở về cộng tác với đoàn cải lương Saigon 2, hát cặp với vợ anh là nữ nghệ sĩ Mỹ Châu, với thành phần nghệ sĩ Tuấn An, Hoàng Minh Vương, Thanh Vân, Ngọc Hà, Tô Kiều Lan, Mai Thành…
Năm 1994, vợ chồng Đức Minh và Mỹ Châu về hát cho đoàn hát Tiếng Chuông Vàng – Minh Phụng, hát những vở tuồng cải lương cũ trong thời hoàng kim của sân khấu Kim Chung như tuồng Người Gọi Đò Bên Sông, Kiếp Chồng Chung, Hội Chọn Chồng, …với thành phần diễn viên Minh Phụng, Kiều Tiên, Đức Minh, Mỹ Châu, Ngân Giang, Ngọc Cẩm Thúy, Bảo Ngọc, Đường Tử Lang, hề Giang Tâm…

Nghệ sĩ danh ca Đức Minh chỉ hát 4 năm cho đoàn hát Trùng Dương – Vũng Tàu và 6 năm cho một đoàn hát ở thành phố, đó là hai đoàn hát mà anh cộng tác lâu nhất. Sau đó, Đức Minh đưọc nhiều đoàn mời về hát tăng cường, mỗi đoàn anh chỉ hát trong vòng một năm là anh thay đổi sang đoàn hát khác. Điều đó chứng tỏ giọng ca vọng cổ của Đức Minh rất ăn khách, có thể cứu giúp những đoàn hát đang suy yếu được tăng thêm doanh thu, nhưng điều đó cũng chứng tỏ là sân khấu cải lương ngày một xuống dốc. Hát tăng cường thì chỉ hát những tuồng cũ, quen thuộc, dùng sự thu hút của giọng ca lạ, nghệ sĩ mới chớ không thể đến một đoàn hát hát tăng cường mà lại phải tập tuồng mới. Sân khấu cải lương không có tuồng mới, khán giả cứ phải xem tuồng cũ, dù có giọng ca hay, khán giả cũng phải chán.

Đến năm 2001, Đức Minh được con của anh bảo lảnh sang định cư tại Hoa Kỳ. Năm 2003, Đức Minh bảo lảnh cho vợ anh là nữ nghệ sĩ Mỹ Châu sang Hoa Kỳ sum hợp với anh.

Soạn giả Nguyễn Phương, RFA

[DOHOANG]

Năm 1989, nam NS Đức Minh về đoàn tuồng cổ Huỳnh Long và hát chánh với nữ NS Ngọc Huyền trong tuồng Nàng Như Cơ và chiếc Hổ phù.

Mấy năm nay anh ít khi xuất hiện trên SK nhưng có tham gia đóng một số phim của HTV.

[Phong_Vũ]

Mới đây mà đã hai năm nghệ sĩ Đức Minh xa lìa cõi thế. Ngày ấy (14-1-2014) chỉ sau vài giờ Đức Minh lìa đời trên đất Mỹ, tô đã nhận được tin dữ về bạn mình. Dù trước đó, Đức Minh có về Việt Nam đôi lần, tôi biết anh bị bệnh gan rất nặng nhưng khi hay được tin dữ về anh tôi rất bàng hoàng và vô cùng đau xót. Lúc ấy, Báo Sân Khấu TP. đã phát hành số báo cuối năm, nên phải đợi đến số báo tân niên tôi mới kịp thông tin đến bạn đọc và anh chị em làm nghề với bài viết "Nghệ Sĩ Đức Minh Không Còn Nữa", cùng lời chia buồn sâu sắc đến gia đình anh cùng NSƯT Mỹ Châu

Tôi và Đức Minh cùng tuổi (Sinh Năm Nhâm Thìn 1952), chơi thân với nhau khá lâu nên biết khá rõ vê anh. Ngày Đức Minh theo nghề hát chuyên nghiệp cũng là lúc tôi bắt đầu viết về báo (năm 1972). Ban đầu tôi chỉ viét về bóng đá, bình luận hoặc dịch các tạp chí bóng đá nước ngoài.

Mãi tới cuối năm 1978 tôi mới viết thêm về kịch trường thì lúc này Đức Minh cũng bắt đầu có vai diễn vàng đầu đời - vai Tù Trưởng Hà Mẫn Đạt trong vỡ TÌNH CA BIÊN GIỚI ở đoàn Sài Gòn 3. Vở này đã được HTV phát đi phát lại nhiều lần nên tên tuổi Đức Minh nổi lên như cồn. Anh được các đoàn lưu diễn săn đón với giao kèo hậu hĩ.

Và bà bầu Tư Yến đã may mắn khi ký được hợp đồng mời Đức Minh về diễn cho đoàn của bà, đoàn Trùng Dương (thuộc Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo), giúp cho đoàn này "làm mưa làm gió" trên đường lưu diễn từ Nam ra Bắc; nhất là khu vực miền Trung, cái tên Đức Minh khi đó rất hot. Bởi anh đã có vai diễn vàng thứ hai khi về diễn cho đoàn này, vai Tú Uyên trong vở NGƯỜI ĐẸP TRONG TRANH.

Rồi năm 1984, khi Đức Minh về hát kép chánh cho Đoàn Văn Công Thành Phố HCM thì cũng là năm tôi lập gia đình. Đó là những cột mốc đáng ghi nhớ giữa tôi và Đức Minh, hăi thằng chơi thân với nhau suốt mấy chục năm qua. Đáng ghi nhận, tôi và Đức Minh chơi thân với nhau không phải xuất phát từ mối quan hệ giữa một ký giả kịch trường với một ngôi sao sân khấu cải lương mà từ niềm đam mê, cả hai đều là fans ruột của bộ môn thể thao "vua bóng đá". Đức Minh "máu" bóng đá lắm.

Lưu diễn gần Sài Gòn thì cứ y như rằng, trưa thứ bảy hoặc chủ Nhật, Đức Minh đều ghé nhà tôi rủ tôi đến sân Thống Nhất xem đá banh. Xem xong là anh tức tốc lái xe ra điểm diễn cách Sài Gòn 1 hoặc 2 trăm cấy số để kịp giờ đoàn kéo màn biểu diễn. Đức Minh thích lối đá đẹp, hoa mỹ, thêu hoa dệt gấm của đội cảng Sài Gòn.

Còn tôi lại thích đội Hải Quan hơn, bởi đội này có lối chơi hiện đại, rất hiệu quả. Do đó những trận Derby siêu kinh điển giửa Cảng Sài Gòn vả Hải Quan tôi và Đức Minh lại đứng hai chiến tuyến. Dù kết quả của hai đội này thế nào thì tình cảm giữa tôi và Đức Minh vẫn không hề thay đổi, ngày càng mến trọng nhau hơn.

Với Đức Minh, tôi có một kỷ niêm đáng nhớ về nghề. Đó là khi Đoàn Trùng Dương về diễn tại điễm Long Hoa (Tây Ninh). Các suất diễn ban đem đông kín người xem thì rất bình thường nhưng việc đoàn tổ chức xuất hát vào ban ngày, giữa buổi trưa hè oi bức mà có khoảng chục ngàn khán giả chen lấn mua vé vào xem, quả là xưa nay hiếm thấy.

Lúc ấy tôi được Đức Minh tới nhà rước lên Tây Ninh chơi, chủ yếu là để xem đội bóng đá của Đoàn Trùng Dương do anh làm thủ quân thi đấu với đội lão tướng địa phương vào cuối thập tuần, gặp ngay suất diễn đột suất tổ chức vào buổi trưa (theo yêu cầu khán giả địa phương) nên tận mục sở thị chuyện hy hữu này. Quả là cải lương thời hoàng kim đã chiếm ngôi vị độc tôn là không thể bàn cãi.

Chuyện Đức Minh về đoàn Văn Công Thành Phố ít nhiều cũng có sự tư vấn của tôi. Lúc này, Đức Minh là kép chánh ăn khách bậc nhất của dàn kép tỉnh, nên ngoài tên tuổi được vang danh, nguồn thu nhập của Đức Minh cũng dồi dào nhưng lưu diễn hoài sợ khán giả sẽ quên tên.

Nói gì nói, Sài Gòn vẫn là trung tâm của Cải Lương thời bấy giờ, đào kép muốn thăng tiến nhanh cũng phải về Thành Phố để tạo tên. Tôi gợi ý Đức Minh là nên về đầu quân cho đoàn Văn Công Thành Phố, bởi đoàn này có lực lượng nghệ sĩ rất hùng hậu, lại có đôi ngũ tác giả và đạo diễn thường trực rất giỏi, như :Lê Duy Hạnh, Ngọc Linh, Huỳnh Nga...

Về Văn Công Thành Phố, Đức Minh tiếp tục tạo dấu ấn tốt qua một số vai diễn mới như: Nguyễn Phúc Tần (vở KHÚC HÁT ĐOẠN TÌNH), Điền Minh (TIẾNG SAO ĐÊM TRĂNG), Sơ Miên (HAI PHƯƠNG TRỜI THƯƠNG NHỚ), Ngô Quyền (HOA ĐỘC TRONG VƯỜN)... đặc biệt là vai đạo diễn Tâm (vở DỐC SƯƠNG MÙ) đã giúp Đức Minh lần đầu tiên đoạt được huy chương vàng ở Hội diễn sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc năm 1985.

Bên cạnh đó là việc Đức Minh hợp cùng NSƯT Mỹ Châu thành một liên danh ăn khách từ Sài Gòn đến các tỉnh. Có nhiều đêm diễn, mặc dầu 8 giờ tối mới kéo màn nhưng từ 2-3 giờ chiều khán giả đã chen lấn mua vé vào điểm diễn sớm hòng tìm chỗ ngồi tốt để xem Mỹ Châu - Đức Minh diễn. Điều đó cho thấy sức hút dữ dội của liên danh này.

Một điều rất đáng ghi nhận là chính từ sân khấu này, trong quá trình làm nghề suốt 5 năm tình cảm giữa Đức Minh và Mỹ Châu mới chớm nỡ vào cuối năm 1984 đến 1989) và vài tháng sau họ tiến tới hôn nhân. Rồi sau đó it năm Đức Minh, Mỹ Châu đều lần lượt định cư ở Mỹ, đồng thời chấm dứt luôn các hoạt động sân khấu sàn diễn.

Tuy định cư ở Mỹ nhưng gần như những năm sau đó Mỹ Châu và Đức Minh đều thường xuyên về Việt Nam. Mỗi năm, Mỹ Châu và Đức Minh sống ở Việt Nam từ 6 đến 9 tháng. Và hình như nghiệp Tổ vẫn chưa dứt với hai vợ chồng này nên trong những lần về Việt Nam sau đó họ lại tham gia sân khấu video, theo thực hiện một số vở ăn khách trước đây như.

Chiều Đông Gió Lạnh Về, Còn Mãi Mùa Xuân, Người Yêu Của Cha Tôi, Khúc Hát Đoạn Tình, Đi Tìm Hạnh Phúc.... cùng một số album ca cổ như: Tạ Tình Tri Âm, Tặng Đời Những Khúc Tri Âm (gồm 10 khúc của tác giả Diệp Vàm Cỏ: Cảm Khúc, Dạ Khúc, Niệm Khúc, Đoản Khúc, Mộng Khúc, Viễn Khúc, Ảo Khúc, Nguyện Khúc, Viễn Khúc, Biệt Khúc).

Bằng kinh nghiệp nhiều năm đi hát, Mỹ Châu và Đức Minh còn tham gia công tác biên tập và dàn dựng giúp cho các vở diễn và album thành công nhiều mặt. Dù xa xứ, nhưng lòng yêu nghề và những đóng góp của đôi vợ chồng Mỹ Châu - Đức Minh cho sân khấu cải lương rất đáng ghi nhận.

Sau khi Đức Minh tạ thế ít lâu, người vợ hiền của anh là NSƯT Mỹ Châu đã đem tro cốt của anh về an táng đồng thời xây mộ anh bên cạnh dòng tộc của anh ở Châu Thành, Bến Tre theo như nguyện vọng của anh lúc còn sống. Mừng cho anh có được một vợ hiền tri kỷ, để cho anh "lá rụng về cội", bên cạnh mồ mả ông bà, tổ tiên dù việc làm đo có làm tăng khoảng cách nhớ nhung cho chị.

Càng mừng hơn, khi các con của anh sau khi mất vẫn rất hiếu nghĩa với Mỹ Châu. Đứa con trai lớn của anh gọi Mỹ Châu bằng mẹ làm cho chị rất vui. Tối viết bài này trong số tất nhiêu của Báo Sân Khấu TP. khi lần giỗ thứ hai của anh đã đi qua được vài ngày. Trước là để ôn lại những kỷ niệm một thời gữa tôi và anh, sau xin thắp nén hương lòng cầu nguyện cho anh sớm siêu thoát về miền cực lạc.

TH
Nguồn tin: Báo sân khấu

[MEM]

Anh Thanh Hiệp sinh năm 1952 lận hả ta?

[yeuhainuhoang]

Bài này của Khổ Gia Trường anh ơi !

[MEM]

Tại thấy để tắt TH tưởng Thanh Hiệp chứ! hihi

[romeo]

Potay.com thầy luôn ah!

[MEM]

Nghệ sĩ Đức Minh (tên thật là Lê Văn Nhuận, sinh năm 1952, tại Châu Thành, tỉnh Bến Tre) – chồng của NSƯT Mỹ Châu, đã qua đời tại Atlanta, Georgia - Mỹ, lúc 2 giờ ngày 14-1-2014 (giờ địa phương) vì bệnh ung thư, hưởng thọ 62 tuổi.

[MEM]

TƯỞNG NHỚ NGHỆ SĨ ĐỨC MINH
nhân 7 năm ngày ra mất (14/1/2014)
http://cailuongso.com/Album/Tieng-hat-Duc-Minh/ZAMAXNM.html

Mời cả nhà thưởng thức lại giọng ca trầm ấm của chú qua các bài đơn ca và song ca cùng các bạn diễn cùng thời để tưởng nhớ đến người nghệ sĩ tài hoa ra đi khi tuổi đời còn khá trẻ - 62 tuổi!

Thương cô Mỹ Châu đã 7 năm vắng người bạn đời bên cạnh mình nơi đất khách!