Nữ NS Lệ Thuỷ
Soạn giả : Nguyễn Phương
Trong thập niên 60, nữ ns Lệ Thuỷ khi mới 14 tuổi đã là đào chánh của đoàn hát Kim Chung nhờ vào giọng ca thiên phú và sự khổ luyện về nghề ca hát. Tên thật là Trần Thị Lệ Thuỷ,nữ NS Lệ Thuỷ sanh ngày 20-5-1948 tại Tỉnh Cưu Long. Mẹ làm nghề chầm lá, cha đi làm thuê.Hồi Lệ Thuỷ 3 tuổi, nhà của Ba Má cô bị cháyhai ông bà bỏ xứ sở lên Sài Gòn tìm kế sinh sống. Ba của cô làm công trong Thảo Cầm Viên, má của cô nấu cơm tháng cho phu khuân vác ở bến tàu quận 4. Lệ Thuỷ học trường tiểu học Khánh Hội.
Vì nhà nghèo, Lệ Thuỷ ngoài giờ học về nhà phải coi em, giữ em để cho Má nấu cơm tháng cho người ta. Hàng ngày Lệ Thuỷ bồng em ra ngang hông chợ Khánh Hội để dổ em, đút cơm cho em ăn. Bên hông chợ có 1 tiệm sửa radio, người chủ tiệm ngày nào cũng hát dĩa bài vọng cổ “Cô Bán Đèn Hoa Giấy” của cô Thanh Hương ca.Nữ ns Thanh Hương là con của ns Năm Châu và cô Tư Sạng. Thanh Hương thừa hưởng được chất gọing ca rất ngọt ngào của Mẹ nên cô ca bài “Cô Bán Đèn Hoa Giấy” cũng rất mùi và rất ngọt.
Lệ Thuỷ nghe riết rồi thuộc lòng và bắt chước theo cách ca của cô Thanh Hương. Anh Tư Long người ở lối xóm lân cận có 1 bang văn nghệ đang hoạt động trong vùng nghe Lệ Thuỷ nghe tốt giọng anh xin cho cô ca trong Ban Văn Nghệ của anh.
Được Ba má cho phép Lệ Thuỷ theo ban văn nghệ của anh Tư Long và nhờ ông Năm Truyền nguyên là thợ hớt tóc trong xóm, đờn đàn kìm , dạy cho ca cổ nhạc.
Vào đầu thập niên 60 những ai có vọng tốt ca vọng cổ hay thì có hi vọng trở thành đào kép chánh vì khán thính giả những năm 60, 61, 62 rất mê ca vọng cổ. Minh Vương, Minh Cảnh, Mỹ Châu, Thanh Kim Huệ và Lệ Thuỷ đều ở lứa tuổi từ 12t – 16t, nhờ có giọng tốt và biệt tài ca vọng cổ mà làm nên sự nghiệp sân khấu cho mình.
SIÊNG NĂNG HỌC HỎI
Ông Minh Nguyệt, một chiêm tinh gia ở đường Bùi Viện, Quận 2 , Sài Gòn, cậu vợ của kép Hữu Thìn con của bà bầu Thơ Thanh Minh nhân một buổi đi nhậu của quán ông Tư Xanh ở Khánh Hội nghe được giọng ca của Lệ Thuỷ ông giới thiệu Lệ Thuỷ với đoàn Thanh Minh nhưng đoàn Thanh Minh đã có Hương Lan con của Hữu Phước và Kiều Minh Trang đệ tử của Út Trọng là hai giọng ca trẻ chuyên đóng vai đào con.
Ông Minh Nguyệt lại giới thiệu Lệ Thuỷ đi gánh Thống Nhứt của Út Trà Ôn nhưng Út Trà Ôn mới thâu nhận một đào con giọng ca rất hay ngọt ngào và ăn khách. Vậy là Lệ Thuỷ được giới thiệu đi theo đoàn Trâm Vàng lưu diễn ở miền trung, đoàn Trâm vàng là một gánh hát bậc trung, đào chánh là hai cô Kim Hà và Mộng Thu, hai cô con gái của nữ danh ca cô Năm Cần Thơ.
Có một kỉ niệm vui do Lệ Thuỷ kể lại khi cô mới theo đoàn hát Trâm Vàng, cô làm em nuôi của Kim Hà và Mông Thu, nên ban ngày phải giúp việc như một người làm công không lương cho hai cô đào chánh , môi đêm cô núp bên cánh gà coi hát, học lóm các cách ca, cách hat của các vai trong tuồng, rồi ban ngày kiếm chỗ vắng vẻ một mình ca hát lại cho quen cho nhuần nhuyễn.
Nhờ sáng dạ và siệng năng học hỏi, Lệ Thuỷ thuộc được nhiều vai tuồng của đoàn hát. Bữa đó kép con Hữu Đức bịnh không há được ông bầu kêu Lệ Thuỷ giả trai đóng thế Hữu Đức trong tuồng Tôi không làm Hoàng hậu. Vì Lệ Thuỷ thuộc quá nhiều tuồng khác nhau nên cô lầm lộn tuồng này qua tuồng kia. Đáng lý cô phải vô câu vọng cổ như vầy: “Khoan xin ông hãy tha cho tôi được toàn mang sống thi ơn đức này tôi xin ghi tạc đến muôn........ đời...”. Đằng này Lệ Thuỷ lại vô câu vọng cổ xàng xê của Thanh Hương:“Khoan xin ông hãy thu hồi án lịnh...(Lệ Thuỷ biết mình ca lộn vọng cổ xàng xê của Thanh Hương:nên cô cương đại.).. để cho cha tôi được sống thì tôi sẽ làm vợ ông cho đến muôn ….đời”
Khán giả vỗ tay cười nghiêng ngã, có người la “Ê con gái giả trai...” Trên sân khấu trong hậu trường mọi người ôm bụng cười, Thanh Sơn đóng vai kép, cũng bật cười nói cương theo “Làm vợ tôi đến muôn đời biết kiếp sau có gặp lại nhau không?” Lệ Thuỷ quýnh quá, cương đại cô ca tiếp: “Nếu ông hỏng chịu thì tôi với ông kể như huề.”
Tiền Contract hậu hĩ:
Mỗi đêm Lệ Thủy ngồi bên cánh gà học theo cách ca cách diễn của Kim Hà và Mộng Thu. Nhân dịp Kim Hà bịnh k hát được, Lệ Thủy thay vai tuồng của Kim Hà thành công nên được ông bầu Trâm Vàng làm đào nhì. Báo chí kịch trường khen ngợi Lệ Thủy nên khi đoàn Trâm Vàng về hát ở rạp Nguyễn Văn Hảo ông bầu Ba Bản, đoàn Thủ Đô đề nghi với Má Lệ Thủy và Lệ Thủy kí hợp đồng với số tiền là 50.000d trong 2 năm, lương đêm 250d.
Nhưng Lệ Thủy chưa kịp về đoàn Thủ Đô thì ông bầu Long đoàn Kim Chung đã kí hợp đồng vớiLệ Thủy và ba má của cô với 1 hợp đồng hậu hĩ hơn của đoàn Thủ Đô Ba Bản với số tiền hợp đồng là 75.000d và lương mỗi đêm là 500 đồng. Lệ Thủy cộng tác với đoàn Kim Chung năm 1962 đến 4-1975. Tức nhiên là tiền contract và lương đêm cứ tăng theo cái đà mua đào bán kép thời đó nên ông bầu Long mới giữ được LT hát hàng chục năm trong công ty Kim Chung của ông .
Thưa quý thính giả khi được phỏng vấn về kỉ niệm ngày mới vào làng ca dĩa Lệ Thủy ca 1 câu trong bài :"Cô Gái Bán Sầu Riêng"..
... ai mua sầu riêng
Ơ,
Xin dừng chân ghé quán em
Em đây bán trái sầu riêng
Mà em không bán tình duyên
Dù cho má thắm tươi hồng
Sầu riêng chan chứa trong lòng,
..
Dù mai đây - xuân tàn
Em vẫn còn đi bán sầu riêng
Sóng gió chiều nay tung bay làn bụi mỏng
Lá phượng run run cánh én rụng bên đường.
...