Những người “gìn vàng giữ ngọc”
Thứ Bảy, 17/07/2010, 07:39 (GMT+7)
TT - Vào các đêm 23, 24, 25, 30, 31-7 và 1-8 tại nhà hát Bến Thành (TP.HCM) sẽ diễn ra chương trình Gìn vàng giữ ngọc, với hai vở cải lương tuồng cổ thuộc hàng kinh điển: Câu thơ yên ngựa và Điều Tam Xuân báo phu cừu. Chiều 15-7, vở Câu thơ yên ngựa đã ra mắt hội đồng phúc khảo.
Nghệ sĩ Bạch Lê (vai Hoàng hậu Ỷ Lan) và nghệ sĩ Thanh Bạch (vai Thái úy Lý Thường Kiệt) trong vở Câu thơ yên ngựa - Ảnh: Hoàng Dũng
Có chút đặc biệt so với những chương trình cải lương thông thường, bởi đây có thể xem là chương trình đầu tiên khán giả mộ điệu có dịp gặp lại các nghệ sĩ cải lương tuồng cổ nổi tiếng một thời: Thanh Bạch, Bạch Lê, Điền Thanh trên sân khấu sau hơn 20 năm họ định cư ở hải ngoại.
Và đây cũng là chương trình đầu tiên đạo diễn Vũ Minh - người rất quen thuộc với khán giả kịch nói qua các vở diễn ăn khách trên sân khấu Idecaf như: Hợp đồng mãnh thú, Trái tim nhảy múa, Na Tra đại náo thủy cung, Cậu bé rừng xanh... đảm nhiệm vai trò mới: đạo diễn cải lương!
Từ tình yêu của đạo diễn trẻ
Mười năm làm nghề với những thành công nhất định, thay vì làm một vở kịch hoành tráng để đánh dấu bước ngoặt đáng nhớ này, Vũ Minh quyết định làm một chương trình cải lương như là cách đi tiếp ước mơ trở thành kép hát cải lương của những ngày còn cắp sách đến trường.
Không chỉ là tình yêu sâu xa, trong thâm tâm người đạo diễn trẻ còn chất chứa một sự hàm ơn: nhờ có cải lương anh mới theo nghề!
Vũ Minh đã nhờ tác giả Nguyễn Thị Minh Ngọc tìm giúp anh một cái tên phù hợp. Cuối cùng họ đã chọn Gìn vàng giữ ngọc. Vũ Minh bộc bạch cái tên ấy nói lên hết sự trân trọng của anh với nghệ thuật cải lương. Gìn vàng giữ ngọc trước hết là gìn giữ trọn vẹn giá trị quý báu của cải lương cho riêng anh và những nghệ sĩ hợp tác trong chương trình, chứ không hàm ý một cái gì quá to tát, vĩ mô!
Cơ duyên đến khi Vũ Minh biết tin các nghệ sĩ Bạch Lê, Thanh Bạch (chị và anh rể của NSƯT Thành Lộc), Điền Thanh về quê thăm gia đình và có ý muốn quay một cuốn video tập họp đầy đủ những người trong gia tộc có năm, sáu đời theo nghiệp hát để làm kỷ niệm. Vũ Minh liền đề xuất làm luôn một chương trình và Công ty quảng cáo tổ chức sự kiện Dương Minh do anh làm giám đốc sẽ đứng ra đầu tư, thực hiện toàn bộ.
Đến sự đồng cảm của những nghệ sĩ yêu nghề
Một năm trời ròng rã lên kế hoạch và chuẩn bị, chương trình bắt đầu lên sàn tập từ ngày 11-6. Đến thời điểm một nửa chương trình vừa được phúc khảo (Điều Tam Xuân báo phu cừu sẽ được phúc khảo vào 20-7) cũng là lúc Vũ Minh... ôm một bịch thuốc! Anh cho biết vừa đi bệnh viện về vì cổ bị... đơ do căng cơ và làm việc quá căng thẳng.
Căng thẳng bởi cường độ làm việc cao và áp lực phải tạo nét nhìn mới của một vở diễn kinh điển. Nhiều lúc muốn tạm nghỉ tập vài hôm nhưng diễn viên... phản đối, cứ xúi: “Tập nữa đi em!”. Nghệ sĩ nhiệt tình quá nên đạo diễn có muốn nghỉ cũng không thể...
Nghệ sĩ Bạch Lê cho biết vừa về nước là chị lao vào tập vở ngay, suốt cả tháng chỉ lo tập tuồng, không có thời gian rảnh đưa các con đi du lịch. Chị nói: “Tôi xa quê hương chính xác là 24 năm nhưng không lúc nào nguôi nhớ về bộ môn nghệ thuật truyền thống của gia đình. Ai cũng hỏi gián đoạn mấy chục năm làm nghề có bỡ ngỡ gì không. Quả thật là không có. Cải lương tuồng cổ như máu thịt trong mình, là vàng ngọc mà tôi cũng như anh Thanh Bạch (chồng nghệ sĩ Bạch Lê) luôn gìn giữ cẩn thận để khi có điều kiện lại đem ra trau chuốt. Lần này trở về được diễn lại những vai “ruột” tôi thấy hạnh phúc lắm, cảm giác hết sức hồi hộp không biết khán giả sẽ đón nhận chúng tôi ra sao”.
Điền Thanh cũng từng là nghệ sĩ cải lương tuồng cổ nổi tiếng của Đoàn Minh Tơ với vai diễn Lý Long Xưởng trong vở Tô Hiến Thành xử án. Anh hiện định cư tại Úc và đã 22 năm không xuất hiện trên sân khấu nước nhà.
Anh hồ hởi cho biết: “Bao nhiêu năm sống xa quê hương là bấy nhiêu năm tôi tìm mọi cách để có thể duy trì vốn nghệ thuật cải lương tuồng cổ. Lần này trở về được diễn lại vai cũ Lý Ngân (vở Câu thơ yên ngựa), tôi như cá gặp nước được vẫy vùng đã đời...”.
Một người không từ xa trở về nhưng cũng hết sức đặc biệt là NSƯT Thành Lộc, bởi đây sẽ là lần đầu tiên anh đảm nhận những vai diễn nặng ký trong trọn vở tuồng cùng với dòng tộc.
Gương mặt đẫm mồ hôi trên sàn tập, Thành Lộc chia sẻ: “Vai Lý Đạo Thành (vở Câu thơ yên ngựa) là vai diễn mà hai người anh Thanh Tòng và Trường Sơn đã thể hiện rất thành công, thế nên khi nhận vai tôi rất áp lực. Làm sao để diễn không thua sút các anh mà còn phải tạo ra nét riêng cho mình. Các anh tập một, tôi phải tập đến 10. Nhưng quả thật may mắn khi là con nhà nòi, bởi vốn quý nghệ thuật như có sẵn trong tiềm thức, cứ khơi gợi nó sẽ khởi phát...”.
Không đơn thuần là tìm về “một chút hương xưa”, chương trình theo nhiều người còn là sự táo bạo khi một gia tộc có truyền thống về nghệ thuật dám tin tưởng giao cho một đạo diễn trẻ chưa từng làm cải lương thực hiện chương trình.
Nghệ sĩ Bạch Long bộc bạch: “Chúng tôi hi vọng ở đạo diễn trẻ cách xử lý tiết tấu hiện đại hơn, ươm cái nhìn mới hơn”.
NSND Thanh Tòng được mời làm chỉ đạo nghệ thuật chương trình, ông cho biết với những thay đổi từ vở diễn, đạo diễn đều có hỏi qua ý ông và ông tôn trọng sự sáng tạo đó: “Sự sáng tạo có thể hay hoặc chưa hay, nhưng điều đáng quý là những người trẻ biết yêu mến nghệ thuật truyền thống dân tộc, biết trăn trở và phát huy để những tinh hoa đặc sắc của nghệ thuật được lan tỏa và lưu truyền”.
Vở Câu thơ yên ngựa sẽ được công diễn từ tối 23-7, tiếp đó ngày 24-7 là vở Điều Tam Xuân báo phu cừu. Hai vở sẽ được luân phiên biểu diễn trong sáu suất hát.
Đạo diễn Vũ Minh cho biết hai vở đã được chuốt gọn với thời lượng khoảng hai giờ rưỡi mỗi vở.
Toàn bộ trang phục diễn viên đã được may mới hoàn toàn. Câu thơ yên ngựa là vở diễn khai thác những sự kiện xảy ra trong thời Lý, kịch bản nhấn mạnh thông điệp muốn chống giặc ngoại xâm và các thế lực thù địch trước hết phải đoàn kết từ nội bộ.
Trong vở này Thanh Bạch vào vai Thái úy Lý Thường Kiệt, Bạch Lê (nguyên phi Ỷ Lan), Điền Thanh (Lý Ngân), Trường Sơn và Thành Lộc cùng đảm nhiệm vai Lý Đạo Thành. Còn Điều Tam Xuân báo phu cừu là vở diễn lấy tích truyện từ Trung Hoa: vua không sáng suốt, anh minh sẽ không giữ được đất nước, còn bề tôi không thể nhất nhất tuân theo như một ngu trung...
Vở này Thanh Bạch sẽ nhận vai Trịnh Ân, Bạch Lê và Trinh Trinh đảm nhiệm vai Điều Tam Xuân, Điền Thanh và Thành Lộc cùng vào vai Triệu Khuông Dẫn.
Ngoài ra, hai vở diễn còn có sự tham gia của các nghệ sĩ tên tuổi dòng họ cải lương tuồng cổ Minh Tơ: Thanh Tòng, Xuân Yến, Thanh Loan, Thanh Sơn, Công Minh, Bạch Long, Tú Sương, Quế Trân...
Riêng vở Câu thơ yên ngựa, đạo diễn Vũ Minh muốn xem đó là tấm lòng của nghệ sĩ sân khấu TP.HCM hướng đến đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội.
LINH ĐOAN - HỮU CÔNG
Theo TTO
MEM
Trả lời với trích dẫn
DOHOANG
romeo
