Phụng Hoàng Lai Nghi

[nguyenphuc]

Quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Cầm Ca Tân Điệu của tác giả Trần Phong Sắc người tỉnh Tân An viết vào thời nền ca nhạc tài tử còn phôi thai, gồm đủ loại bài bản (vào thời đó), cũng như quyển sách đàn ca cổ nhạc tựa là Ca Nhạc Cổ Điển Bạc Liêu của tác giả Trịnh Thiên Tư viết sau này thì 4 bản oán tổ trong đàn ca tài tử có tên thống nhất là Tứ Đại, Phụng Hoàng, Giang Nam, Phụng Cầu.
Nhưng khoảng mấy chục năm gần đây lại xuất hiện thêm tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu và Phụng Cầu Hoàng Duyên để thay thế cho tên Phụng Hoàng và Phụng Cầu.
Khi ngành sân khấu cải lương phát triển, một vài soạn giả tiền phong muốn đưa thêm bản Phụng Hoàng (tài tử) vào cải lương (ngoài bản Tứ Đại đã vào cải lương trước đó), để thêm phần phong phú. Nhưng bản Phụng Hoàng có mấy dị bản, không biết soạn lời ca theo bản nào, ngay cả các thầy đàn cũng không thống nhất lòng bản với nhau. Vì vậy một soạn giả tiền phong soạn ra vở tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo (vào khoảng cuối thập niên 40 đầu thập niên 50 của thế kỷ trước) đã lấy bản Phụng Hoàng tài tử sửa lại một số chỗ dị biệt và sửa những câu dứt 7 nhịp thành 8 nhịp cho đào kép dễ ca. Soạn giả này chỉ lấy 12 câu đầu của bản Phụng Hoàng tài tử mà thôi.
Tuồng Máu Thấm Tần Hoàng Đảo xuất hiện bản Phụng Hoàng 12 câu (đàn theo cải lương) gây sự chú ý cho giới thưởng ngoạn.
Mãi đến giữa thập niên 60 của thế kỷ trước, soạn giả Hà Triều Hoa Phượng "vực dậy" bản Phụng Hoàng 12 câu nói trên đưa vào vở tuồng Nửa Đời Hương Phấn, đã lấy nước mắt của không biết bao nhiêu lượt khán thính giả. Từ đó các soạn giả khác "phát huy" và Phụng Hoàng cải lương 12 câu đã đứng vững và tồn tại song song với Phụng Hoàng tài tử mà cũng là con đẻ của Phụng Hoàng tài tử.
Nếu so sánh đối chiếu thì Phụng Hoàng cải lương và Phụng Hoàng tài tử (12 câu đầu) có cấu trúc lòng bản giống nhau, cải lương chỉ sửa lại những phần như đã nói trên đúng theo nghĩa "cải" là sửa "lương" là tốt", tức là sửa lại cho tốt hơn về nhịp nhàng, thang âm lòng bản.
Thoạt kỳ thuỷ, bản Phụng Hoàng cải lương vô LIU như Phụng Hoàng tài tử, nhưng khi đào ca thì thường hay vô XÊ để không bị chìm hơi. Giống như bản vọng cổ có một thời thường vô XÊ (thay vì vô LÌU như hiện nay).
Từ nay nhạc giới dùng tên Phụng Hoàng Lai Nghi hay Phụng Hoàng Cầu để chỉ bản Phụng Hoàng tài tử đã có từ khi thầy, tổ lưu truyền.
Bản Phụng Hoàng Lai Nghi (và các bản oán tổ), giới tài tử thường đàn kìm với dây Tố Lan vì dây này nghe mùi mẫn, ai oán, thảm não...
Dây Tố Lan ăn với dây Hò Nhì, cho nên khi hoà tấu, các nhạc cụ khác cũng phải đàn ở cung/bậc Hò nhì.
Cách lên dây Tố Lan đàn kìm (để đàn bản oán) như sau:

Dây lớn (tức là dây tồn):

Buông dây là chữ HÒ
Phím 1 là chữ XỪ
Phím 2 là chữ XÀNG
Phím 3 là chữ XỀ
Phím 4 là chữ CỒNG
Phím 5 là chữ LIU
Phím 6 là chữ U
Phím 7 là chữ XÁN
Phím 8 là chữ XẾ

Dây nhỏ (tức là dây tàn):

Buông dây là chữ PHAN (OAN)
Phím 1 là chữ LIU
Phím 2 là chữ XỰ (già)
Phím 3 là chữ XÁN
Phím 4 là chữ XẾ
Phím 5 là chữ PHAN (OAN) <-- âm vực cao
Phím 6 là chữ LÍU (LIU đài)
Phím 7 là chữ XỨ (già) <-- âm vực cao
Phím 8 là chữ XÁN <-- âm vực cao

Chơi tài tử mà không biết dây Tố Lan thì thật là một sự thiếu sót quan trọng, vì dây này dùng để đàn các bản oán, vừa hay vừa đúng điệu "dân chơi".

(còn tiếp Phụng Hoàng Lai Nghi)

[nguyenphuc]

Hay quá, NP ơi viết cho mình xin trước vài câu Phụng Hoàng Lai Nghi ở dây này đị. Cảm ơn thật nhiều.

Hì hì... biết lắm mà...
Biết chú thaydat thế nào cũng thích cái này để hoà với ông bạn, vừa luyện ngón vừa luyện nhịp...
Vậy chú thaydat phải học cho thuộc chữ đàn của dây Tố Lan trên cần đàn, coi chừng lộn với dây khác.
Sẽ viết trước 4 câu Phụng Hoàng Lai Nghi dây Tố Lan để chú tập nha.

[nguyenphuc]

Có audio trên internet, tính download và cắt đúng 4 câu để chú thaydat nghe theo tập đàn nhưng web đó không cho download, mà cái software IDM trong máy NP không xài được nữa nên không download được.
Thôi thì dẫn cái link để chú thaydat vô web đó nghe luôn 10 câu (kể cả phần rao), chứ biết sao bây giờ.
Tiếc quá, nếu download được và cắt ra chỉ 4 câu (ít dễ tập) nghe đi nghe lại thì tốt biết chừng nào.
Bây giờ khuya rồi, chép bản đàn không kịp, vậy chú thaydat nghe audio trước để có khái niệm nha.

Bấm vào link dưới và lắng nghe cho thật kỹ, chữ đàn trong audio này y như bản chép ở post dưới (NP nghe trong đó ghi ra... hi hi hi...)

PHỤNG HOÀNG LAI NGHI
(Lớp 1 - 10 câu - độc tấu đàn kìm dây Tố Lan, bậc hò nhì)

[Koala]

IDM của NP sao mà ko xài được nữa? Có cần K gửi cho bản khác ko?

[nguyenphuc]

PHỤNG HOÀNG LAI NGHI
(Đàn Kìm – Dây Tố Lan)
(Lớp 1 – 10 câu – nhịp 8 – trường canh hoãn điệu)

1.(-) (-) (-) Xế xang xư tồn (LÌU)
liu liu tồn liu (-) xảng xang xư xàng xừ xử xang xư (LÌU)
liu liu liu tồn liu xảng xang xư (XÀNG) xề xư xế xang xư xề xư xàng (XANG)
2. Xang xảng xang xư tồn xế xang xừ (XANG) xư tồn xang cống xể xê, xê xê (XÊ)
xề liu xứ liu cống xê xư xề xế xang xừ (XANG) “xang xư lìu xư tồn lìu xề xư xế xề xế xừ (XANG)”
xang xảng xang xư tồn líu oán (XỀ) xề xề xề xề xề xề xứ oán líu (Ú)
u u u u liu oan xề liu oan (LIU) “tồn liu xán xư xề xừ xử xan xư (LÌU)”
3. “Líu xê oán líu tồn xán xư liu tồn líu oán công oán công (XÊ) tồn xang xự xảng xang xư xàng xừ xử xang xư (LÌU)”
(-) Xừ xử xang xư (LÌU)
liu liu tồn liu (-) xảng xang xư xàng xừ xử xang xư (LÌU)
liu tồn liu xán xan xự tồn xan cống (XÊ) tồn liu xứ liu cống xê cống xảng xang xư (XÀNG)
4. Xàng xảng xàng xề xế xang xừ (XANG) xư tồn xang cống xể xê (-)
tồn liu xứ liu cống xê xư xề xế xan xừ (XAN) “xan xư lìu tồn lìu xề xư xế xề xế xự (XANG)”
xang xảng xang xư tồn oan liu (Ú) u u u u xế xế xan xư (XỆ)
xế xể xê xê xừ xề liu oan (LIU) “tồn liu xứ liu oan xề liu xừ xề liu oan (LIU)”.

PHỤNG HOÀNG LAI NGHI
Từ câu 1 đến câu 4 (minh hoạ 4 câu ký âm trên)
Đờn Kìm Dây Tố Lan
-----o0o-----

(còn tiếp)

[nguyenphuc]

IDM của NP sao mà ko xài được nữa? Có cần K gửi cho bản khác ko?

Dạ thưa anh,
IDM của em nó không cho download nữa. Đã vậy nó còn phá...
Vậy xin anh gửi cho em đi.
Cảm ơn anh nhiều lắm.

[thaydat]

NguyenPhuc ơi chữ nhạc xử có phải chữ nhạc xư nhấn lên 1 cung không giống như chữ nhạc lịu không hay giống chữ nhac xệ nhấn lên 1 quãng rưỡi ?

[nguyenphuc]

Dạ đúng rồi đó chú.
Nhấn lên gần 1 cung.
Thường thường những chữ đàn có dấu hỏi là từ chữ gốc nhấn lên trong khoảng 1 cung (riêng chữ đàn có dấu nặng thường là nhấn lên hơn 1 cung).
Chú nghe audio cho kỹ và đàn được như vậy thì "công lực" cao lắm đó. Chữ đàn trong bản chép trên là do NP ghi ra từ audio mà chú đang nghe (có sửa chút ít chừng vài ba phần trăm cho dễ đàn hơn, chỉ cần lấy cái "rơ đàn" trong đó mà thoáng nghe qua thấy giống là được rồi, không nhất thiết phải copy 100%).

[Koala]

Dạ thưa anh,
IDM của em nó không cho download nữa. Đã vậy nó còn phá...
Vậy xin anh gửi cho em đi.
Cảm ơn anh nhiều lắm.

NP down file này về dùng nhé: https://www.dropbox.com/s/ixwv99dyh9...ld_14.exe?dl=0

Nếu đang có bản IDM nào trên máy thì tháo ra
Sau khi cài phải mở nó lên nó mới bắt đầu detect video/audio trên web
Không Update bản này
Nếu có issue gì thì tháo ra cài lại dùng bình thường

Anh vẫn dùng thường xuyên, chưa gặp problem gì.

[nguyenphuc]

Dạ, em cám ơn anh Koala rất nhiều.
Để em download vào máy.