Cổ Bản Vắn (trong Ngũ Điếm)

[nguyenphuc]

CỔ BẢN VẮN
34 câu nhịp tư hơi bắc
(sao trich trong tập bản đờn của NS Trọng Khanh)

1. (–) Hò ( XÊ )
cống Líu (XÊ) xang xê líu (XỰ)
2. Xang líu (CỐNG) hò cống xê (XANG)
xang xế (XÊ) xang hò (–)
3. Xự xang (HÒ) là hò xự (XANG)
tồn (XANG) cống xê xang (XỰ)
4. Xang xế (XÊ) xang hò (–)
xự xang (HÒ) là hò xự (XANG)
5. Tồn (XANG) cống tồn xang (XÊ)
cống líu (XÊ) xang xê líu (XỰ)
6. Xang líu (CỐNG) hò cống xê (XANG)
xang xế (XÊ) xang hò (–)
7. Xê xang (HÒ) là hò xự (XANG)
tồn (XANG) cống xê xang (XỰ)
8. Xang líu (CỐNG) hò cống xê (XANG)
xế xán (U) liu cộng liu (XỀ)
9. Ú liu (XỀ) phạn liu (-)
tồn (LIU) xán u liu (CỘNG)
10. Tồn liu (CỘNG) tồn cộng (-)
tồn (LIU) xán u liu (XỀ)
11. Liu liu (XỀ) tồn xề liu (CỘNG)
xàng líu (CỐNG) hò cống xê (XANG)
12. Tồn (XANG) cống xê xang (XỰ)
xang líu (XỰ) hò xự xang (XÊ)
13. Tồn (CỐNG) líu cống xê (XANG)
cống xê (XANG) cống xê (–)
14. Liu liu (XỀ) xàng xề cộng (LIU)
tồn liu (CỘNG) tồn liu (–)
15. Xê xang (HÒ) là hò xự (XANG)
cống hò (XÊ) cống xê xang (XỰ)
16. Xang líu (CỐNG) hò cống xê (XANG)
xang xế (XÊ) cống xê xang (HÒ)
17. Ú liu (PHẠN) liu (–)
xế xang (HÒ) là hò xự (XANG)
18. Hò (XÊ) cống xê xang (XỰ)
xang líu cống (–) hò cống xê (XANG)
19. Xang xế (XÊ) xể xê xang (HÒ)
ú liu (PHẠN) xán liu (–)
20. Tồn (LIU) xán u liu (CỘNG)
ú liu (CỘNG) tồn cộng líu (XÊ)
21. Xang líu (XỰ) xang xê (–)
ú liu (XỀ) cộng xán tồn (LIU)
22. Ú liu (XỀ) xàng xề liu (CỘNG)
tồn líu (CỐNG) hò cống xê (XANG)
23. Tồn (XANG) cống xê xang (XỰ)
xang cống (XÊ) xang hò (–)
24. Xự xang (HÒ) là hò xự (XANG)
xê xang (XỰ) hò xự xang (XÊ)
25. Cống xê (XANG) cống xê (–)
liu liu (XỀ) xàng xề cộng (LIU)
26. Cộng liu (XỀ) xàng xề liu (CỘNG)
xàng líu (CỐNG) hò cống xê (XANG)
27. Tồn (XANG) cống xê xang (XỰ)
xê xang (XỰ) xế xang (-)
28. Liu liu ( XỀ ) xàng xề cộng (LIU)
ú liu (PHẠN) xán liu (–)
29. Ú liu (XỀ) cộng xán tồn (LIU)
tồn (LIU) cộng cộng liu (XỀ)
30. Liu liu (XỀ) xàng xề liu (CỘNG)
ú liu (CỘNG) tồn cộng xê (XANG)
31. Tồn (XANG) cống xê xang (XỰ)
xang cống (XÊ) xang hò (–)
32. Xê xang (HÒ) là hò xự (XANG)
xang líu (XỰ) hò xự xang (XÊ)
33. Cống xê (XANG) cống xê (–)
liu liu (XỀ) cộng xán tồn (LIU)
34. Ú liu (XỀ) xàng xề liu (CỘNG)
xang líu (CỐNG) hò cống xê (XANG).

Lời ca đối chiếu bản đờn:

BÁ NHA TỬ KỲ
Soan lời: Trọng Khanh

1. (-) Nhắc (qua) Bá (Nha) đi tìm (bạn)
2. Khi thuyền (đến) một lâm (sơn) cảnh u (tịch) thiên thần (-)
3. Ông neo (thuyền) hưởng thú tiêu (dao) ôm đàn (lên) dạo vài cung (điệu)
4. Tiếng khoan (nhặt) bổng trầm (-) khi dạo (bài) Lưu Thủy Cao (Sơn)
5. Giọng réo (rắt) thanh nhã trang (nghiêm) tưởng như (cảnh) núi cao lồng (lộng)
6. Có (tiếng) suối chảy thác (reo) thật là (bậc) kỳ tài (-)
7. Chuyển cung (đàn) sang điệu Nam (Xuân) lòng thảnh (thơi) không vương phiền (muộn)
8. Thật là (thú) tiêu khiển thần (tiên) non (xanh) nước biếc một (bầu)
9. Nào khác (chốn) Đào nguyên (-) nhưng tiếc (thay) không người đồng (điệu)
10. Lòng ta (chưa) toại nguyện (-) bốn xuân (qua) chẳng gặp bạn (vàng)
11. Trên (con) thuyền phiêu (bạt) xông (lướt) muôn lượn triều (giang)
12. Một (thân) ta cô (tịch) mượn tiếng (đàn) tỏ nỗi niềm (riêng)
13. Vui (cùng) gió mát trăng (thanh) và bầu (rượu) túi thơ (-)
14. Người (đời) danh lợi đua (chen) ta chỉ (thích) ngao du (-)
15. Ôm (đàn) dạo khúc bi (ai) Bá Nha (thả) hồn theo tiếng (nhạc)
16. Giọng ai (oán) tha thiết nỉ (non) cung (đàn) bổng vội bặt (ngang)
17. Lòng ông (rất) xốn xang (-) hay (là) có bậc cao (nhân)
18. Ẩn núp quanh (đây) để rình nghe (trộm) ắt (phải) kẻ tri (âm)
19. Bá Nha (liền) buớc khỏi thuyền (nan) đến gần (một) gốc cây (-)
20. Quả (nhiên) có người nghe (trộm) người (ấy) vội bước (ra)
21. Vòng tay (chào) Bá Nha (-) thưa (rằng) kẻ bần (lâm)
22. Đã (đến) đây đường (đột) làm (ngài) dang dở cung (đàn)
23. Bá (Nha) liền mời khách (nọ) quá bước (xuống) khoang thuyền (-)
24. Tỏ sự (tình) cặn kẽ khúc (nôi) người (ấy) là một tiều (phu)
25. Đốn củi đổi (gạo) nuôi thân (-) Chung Tử (Kỳ) tên thật của (ông)
26. Phân (ngôi) kết tình huynh (đệ) Bá (Nha) lớn tuổi hơn Tử (Kỳ)
27. So (dây) ôm đàn khởi (dạo) mừng gặp (bạn) tri âm (-)
28. Tiếng (đàn) réo rắt du (dương) Tử Kỳ (tấm) tắt khen (-)
29. Nhưng bận việc (nhà) nên tạm biệt tri (âm) hẹn năm (sau) tái ngộ bạn (vàng)
30. Chia (tay) mà lòng bin (rịn) ngoảnh trông (nhau) khi khuất dạng con (thuyền)
31. Năm (sau) Bá Nha trở (lại) tìm nghĩa (đệ) Tử Kỳ (-)
32. Cảnh tiêu (điều) quạnh quẽ trước (sau) lòng Bá (Nha) rất đổi lo (âu)
33. Thôi rồi (nghĩa) đệ ơi (-) kìa nấm (mồ) ngọn cỏ chưa (xanh)
34. Từ (đây) tri âm vắng (dạng) Bá Nha (quyết) đập bể cây (đàn).

CỔ BẢN VẮN
Hòa Tấu
(Đờn Beat)
-----o0o-----

[thaydat]

NP ơi cho hỏi:Cách đây mấy ngày Năm Mấy có đàn cho câu lạc bộ huyện Châu Thành thi . Trong đó có tiết mục hòa đàn ca cổ bản. Thạc sĩ nhạc sĩ Huỳnh khải có nói câu vô đầu của cây đàn kìm không đúng( góp ý sau hậu trường) Ông ấy nói vô líu cống tồn xê không đúng . Vậy không đúng không đúng chỗ nào nếu như đàn đúng thì đàn ra sao ở câu vô đầu nầy.Cảm ơn

[nguyenphuc]

NP ơi cho hỏi: Cách đây mấy ngày, Năm Mấy có đàn cho câu lạc bộ huyện Châu Thành thi. Trong đó có tiết mục hòa đàn ca Cổ Bản. Thạc sĩ nhạc sĩ Huỳnh Khải có nói câu vô đầu của cây đàn kìm không đúng (góp ý sau hậu trường). Ông ấy nói vô líu cống tồn xê không đúng. Vậy không đúng không đúng chỗ nào nếu như đàn đúng thì đàn ra sao ở câu vô đầu nầy. Cảm ơn.

Huỳnh Khải góp ý chính xác.
Năm Mấy đờn không đúng về cấu trúc thang âm, do hai chữ líu cống.
Sau chữ đờn líu cống thì chữ đờn vô phải là dấu huyền. Thí dụ Líu cống xê cống líu XỪ (bản Trung Thu chẳng hạn). Hoặc câu vô Xuân Tình:
1. (-) Tồn (CỐNG) ú líu (-) cống líu (XỪ).
Bản Cổ Bản vô XÊ thì phải đờn theo thang âm từ thấp trước. Vô đúng là Hò XÊ.
Huỳnh Khải chỉ dám góp ý mấy người không có danh thôi. Chứ ông Ba Tu đờn sai thang âm cả đống mà Huỳnh Khải có dám hó hé gì đâu. Bởi ông Ba Tu là NSƯT, là danh cầm. Thí dụ Tứ Đại Oán vô là Tồn LIU (không dấu) mà ông Ba Tu vô xế xang xư HÒ / LÌU (dấu huyền).
Đờn, phải biết thang âm, chứ đâu phải miễn bấm ngón tay đúng phím cuối cùng ngay tại chữ vô hoặc chữ dứt nhịp dứt câu là được đâu. Đờn vậy người ta biết mình đờn mò, không có thầy. Chỗ nào dấu huyền phải đờn ra dấu huyền, chỗ nào không dấu phải đờn ra không dấu... có như thế mới hài hòa, hòa quyện với lời ca, nghe không chỏi lỗ tai, không chỏi bảng họng, không chỏi ba sườn...
Chỉ có thể châm chước cho đờn ít dây ít phím như độc huyền, cò, gáo... hay tiêu, sáo... Nhưng người giỏi thì người ta cũng có cách đờn đúng âm thanh (thang âm). Có vậy bản nhạc mới du dương trầm bổng. Chứ nếu cứ đờn lộn mèo, loạn xà ngầu như vậy nghe sao hay được.

[thaydat]

NP nói rõ hơn chỗ này sau líu cống Năm Mấy đờn tồn xê thì tồn là dấu huyền rồi. hay là tính chữ xê? Cảm ơn.

[nguyenphuc]

NP nói rõ hơn chỗ này sau líu cống Năm Mấy đờn tồn xê thì tồn là dấu huyền rồi. hay là tính chữ xê? Cảm ơn.

Nếu Năm Mấy chỉ đờn Tồn XÊ thôi thì được.
Đàng này đờn líu cống trước là âm thanh cao rồi, quẹo qua chữ tồn chỉ là tiếng đệm thôi, âm thanh bị trắc trở từ trước rồi.
Không có ai leo lên thang mà phóng lên nấc cao rồi nhảy xuống nấc dưới để leo ngược trở lên.
Câu vô đầu rất quan trọng vì là câu dẫn hơi cho người ca. Đờn kiểu đó người ca yếu bắt giọng không được, dễ bị đâm hơi.
Câu vô đầu không đòi hỏi phải đờn nhiều (dài) chữ (kiểu vô vọng cổ 100 chữ). Có người chỉ vô đờn một chữ tại nhịp vô cũng được. Thí dụ người ta vô Phụng Hoàng cải lương, chỉ vô một chữ XÊ tại nhịp vô, không nhất thiết phải vô hò xang cống XÊ.

[thaydat]

Theo chia sẻ của Năm Mấy thì y muốn đờn như vậy để cho láy đờn xốc vì theo quan niệm của y đây là bản thuộc hơi bắc.

[nguyenphuc]

Theo chia sẻ của Năm Mấy thì y muốn đờn như vậy để cho láy đờn xốc vì theo quan niệm của y đây là bản thuộc hơi bắc.

Muốn xốc thì đợi vô lòng bài.
Câu vô phải suông sẻ, êm thắm.
Đâu có ai xe đang đậu, mới nổ máy đã nhấn ga cho chiếc xe phóng lên nhảy dựng cho hành khách té lộn nhào. Phải chạy một hồi rồi mới tăng tốc.
Cũng như người đờn phá người ca thì cũng phá trong lòng bài, không ai mới vô đầu đã đờn phá liền.
Cũng như có giai thoại chơi tài tử như sau:
Trong đám đang chơi tài tử Duy Trì đang đờn. Có ông Tư Bi đến sau, ông Tư Bi đờn kìm. Trước đó thì Duy Trì giữ song lang, khi ông Tư Bi vô thì Duy Trì không biết vô tình hay cố ý mà không giao song lang cho ông Tư Bi là tay tổ. Khi đởn bản Xuân Tình được khoảng nửa bài, ông Tư Bi kề tai nói nhỏ với đệ tử đứng gần: "Mầy coi tao lấy song lang lại nè". Và ông Tư Bi đờn sao đó không biết mà Duy Trì gõ song lang không được, bàn chân giở lên mà không dám đạp xuống vì sợ trật. Thế là Duy Trì hai tay cầm song lang kính cẩn giao lại cho ông Tư Bi.
Như vậy đó, đờn mắc mỏ là khi đã lấy trớn rồi, chứ không ai mới vô mà giở độc thủ, độc chiêu ra.

[thaydat]

Cảm ơn NP nhiều. Phải chuẩn bị để đi gõ đầu trẻ rồi. Hẹn lại tối nha.

[thaydat]

NP ơi Cổ bản trong Tuyệt Tình ca này: Ca CỔ BẢN
Cho nên chỉ mới theo bà chủ hãng ra ngoài ….Nha Trang…Chỉ khỏi tốn hao tiền bạc
Chi phí đều có bà chủ lo_Từ tiền ăn tiền vặt vãnh lẫn tiền phòng
Tiền lương còn được lãnh gấp đôi_đến khi xong xuôi mọi việc
Còn được thưởng thêm tiền_Nên chỉ mới vội vàng ra đi
BLAN : Nhưng tại sao chị con đi xa _mà không đem theo áo quần để mặc_
Con gái chớ đâu con trai_Mà muốn là đi gấp đi liền vậy chứ Thiệt quả là thứ đồ hư thân mà
HỒ : Thôi má à ! Má còn đau má đừng nên nóng giận
Bây giờ đồ may sẳn thiếu chi_ Ra ngoải chỉ mua chỉ mặc lo gì_ Hoặc là bà chủ đó má, bả sẽ mua cho

mấy câu? NP phân nhịp lại dùm cho rõ ràng .Cảm ơn

[nguyenphuc]

OK chú, để chiều về NP coi lại và phân câu phân nhịp.
Bây giờ đang ở sở làm.