Giai nhân sân khấu MỘNG TUYỀN

[Tuyetmai]

Giai Nhân Sân Khấu Mộng Tuyền


Mộng Tuyền – Kim Loan tên thật là Huỳnh Thị Kim Loan, sanh năm 1947 tại Cần Thơ. Hồi 10 tuổi, Kim Loan theo gia đình lên Saigon, học ở trường Bà Phước ở Cầu Ông Lãnh. Tới năm 13 tuổi, Kim Loan theo cha mẹ trở về Cần Thơ, cô học ca cổ nhạc với nhạc sĩ Ba Cứ.

Năm cô 14 tuổi (1961) cha cô, ông Huỳnh Hương Vị thành lập Ban Cổ nhạc Kim Loan, thường trình diễn trong chương trình tân cổ nhạc của Ty Thông Tin Cần Thơ và Hội Khổng Học ở tỉnh nhà. Nữ nghệ sĩ Diệu Hiền xem Kim Loan hát trong buổi hát ngoài trời của Ty Thông tin nên giới thiệu với ông Bầu Bảy Cao, đề nghi thu nhận cô Kim Loan.

Vai đầu tiên của Kim Loan trên sân khấu Hoa Sen là vai Huyền trong tuồng Nhà Chợ Một đêm Mưa, sau đó vai Huyển Hương trong vở tuồng “ Sanh Dưỡng Đạo Đồng”. Kim Loan nhờ có giọng ca và nhan sắc nên cô thành công ngay trong bước đầu trên sân khấu.

Cuối năm 1962, Kim Loan hát cho gánh hát Phương Nam tại rạp Nguyễn Văn Hảo, trong vai Phương Loan, tuồng Nửa Kiếp Oán Thù. Lúc đó đoàn Thanh Minh Thanh Nga hát thường trực tại rạp Hưng Đạo, Nguyễn Phương và Kiên Giang đến Nguyễn Văn Hảo xem đoàn hát Phương Nam khai trương tuồng mới “ Nửa Kiếp Oán Thù ”, chúng tôi khám phá khả năng tiềm tàng của một ngôi sao sân khấu trẻ nên đề nghị bà Bầu Thơ thu nhận Kim Loan vào gánh hát Thanh Minh Thanh Nga.

Khi thi sĩ Kiên Giang và tôi vào hậu trường đoàn hát Phương Nam ở rạp Nguyễn Văn Hảo thì ông Huỳnh Hương Vị, phụ thân của cô Kim Loan đón chúng tôi lại, mời chúng tôi ra tiệm nước Vạn Toàn nơi ngả tư Quốc Tế để uống cà phê, trò chuyện.

Thinh sắc lưỡng toàn
Ông không muốn ông Bầu và người trong gánh hát biết ông tiếp xúc với ký giả và người của đoàn hát khác, ông nói : “Hiện nay Kim Loan ký contrat hai năm với đoàn Phương Nam 20.000 đồng, nếu con tôi được có số tiền 40.000 đồng để thối lại cho đoàn hát Phương Nam, tôi sẳn sàng để con tôi qua đoàn hát lớn, dù không có được thêm một đồng bạc nào, chúng tôi cũng chịu nghèo một thời gian để con tôi được học nghề hát một cách đàng hoàng hơn.”

Chúng tôi về nói cho bà bầu Thơ biết ý kiến của ông Vị, bà suy nghĩ một lúc rồi kêu Kiên Giang và tôi mời ông Vị tới nhà, hứa ký cho Kim Loan 90.000 đồng, contrat trong hai năm. Bà nói: “ Tôi tin là Bầu Long Kim Chung chắc cũng đã ngắm nghía đến Kim Loan rồi, vậy tôi muốn mời ông Vị tới nhà tôi để ký contrat ngay.”

Ông Bầu Phương Nam có lẽ đã cảm thấy có thể mất cô đào trẻ đẹp Kim Loan nên ông loan tin đoàn hát Phương Nam bán dàn để lưu diễn miền Trung, trạm hát đầu tiên là Nha Trang Thành.

Đêm đó khi đoàn Phương Nam vãn hát, công nhân hậu đài cuống phong màn, khiêng rương trấp ra xe hàng, tôi hỏi ông Vị : “ Ông tính sao?”. Ông nói nhỏ : “ Đoàn đi hát Cấp, rồi Bà Rịa chớ không có đi miền Trung, ông Bầu loan tin để đánh lạc hướng các đoàn hát nào muốn theo bắt đào kép của ổng. Anh ra Cấp sẽ gặp tôi, bây giờ tôi không thể đến gặp bà Bầu ngay được.”

Dù lúc đó đã rất khuya, tôi cũng đến báo cho bà Bầu Thơ biết, bà nhờ tôi và Kiên Giang đem tiền và giấy contrat đi Cấp cho ông Vị và Kim Loan ký để gia nhập Thanh Minh Thanh Nga. Bà biết khi hủy contrat trước khi hết hợp đồng thì phải bồi thường gấp đôi số tiền đã nhận của chủ cũ nên với số 90.000 đồng của bà trao cho thì ông Vị sẽ trả cho ông bầu Phương Nam 40.000 đồng, ông và Kim Loan còn 50.000. Như vậy không thế nào ông Vị từ chối, nhất là Kim Loan được hát ở đoàn hát Đại Ban Thanh Minh Thanh Nga.

Tết năm 1963, đoàn Thanh Minh Thanh Nga khai trương tuồng Mùa Xuân Còn Mãi của Nguyễn Phương và Kiên Giang, nữ nghệ sĩ Kim Loan thủ vai Sơn nữ Mộng Tuyền bên cạnh Thanh Nga tài sắc. Ký giả kịch trường nhiệt liệt ngợi khen nữ nghệ sĩ Kim Loan trong vai Mộng Tuyền Sơn Nữ. Có báo còn gọi Kim Loan Mộng Tuyền. Lúc đó bên tân nhạc có nữ ca sĩ Kim Loan nên ông Vị quyết định đổi tên nữ nghệ sĩ Kim Loan thành tên Mộng Tuyền.

Tiến bộ nhanh chóng
Nữ nghệ sĩ Mộng Tuyền nhờ có thinh sắc lưỡng toàn, nhờ tuồng hay của nhiều soạn giả nên tiến bộ nhanh chóng về phương diện ca và diễn. Cô được báo chí kịch trường nhiệt liệt khen ngợi qua các vai Ái Liễu Thi Công Chúa trong tuồng Phương Dung Hoàng Hậu của Thiếu Linh, vai Tống Vân Trang công chúa trong tuồng Bao Công Xử án Trần Thế Mỹ của Nhị Kiều và Hoàng Lan nhóm Bông Lau, vai vũ nữ Thu trong tuồng Phu Tử Tòng Tử của Hà Triếu Hoa Phượng.

Mộng Tuyền được trao huy chương vàng giải Thanh Tâm năm 1963 cùng lúc với các huy chương vàng khác như Bạch Tuyết, Trương Ánh Loan, Tấn Tài, Diệp Lang, Thanh Tú.

Học ca cổ năm 1961, ca vọng cổ trong các buổi diễn ngoài trời của Ty Thông Tin tỉnh, Kim Loan gia nhập đoàn hát năm 1962, đến năm 1963, chỉ mới sau ba năm vào nghề hát, không theo một trường lớp nghệ thuật nào cả mà Kim Loan Mộng Tuyền nhận được huy chương vàng Giải Thanh Tâm giải diễn viên xuất sắc.

Phải nói là cô vừa có nhan sắc, vừa có thiên tư cổ nhạc lại được người cha tận tâm dìu dắt, được vào một đoàn hát có nhiều soạn giả tài ba, nhiều nghệ sĩ đàn anh đàn chị rất giỏi tay nghề, nhờ vậy mà chỉ trong một thời gian vào nghề rất ngắn ngủi mà sự thành đạt của Kim Loan Mộng Tuyền thật là rực rỡ, quá sự ước mong của những nghệ sĩ đồng dạng với cô.

Năm 1965 Mộng Tuyền cộng tác với đoàn hát Kim Chung - Bầu Long, cô thành công trong vai Tô Ánh Nguyệt tuồng Mạnh Lệ Quân của soạn giả Ngọc Văn và vai Bạch Phù Dung trong tuồng Thượng Phương Bảo Kiếm.

Năm 1967, Mộng Tuyền trở về hợp tác với đoàn Thanh Minh Thanh Nga, cô đã có một vai diễn gây được tiếng vang lớn, đó là vai cô Nhã nữ sinh trong tuồng Chuyện Tình Chuyện Tiền tức Bọt Biển 3 của soạn giả Nguyễn Phương.

Sau năm 1968, Mộng Tuyền tham gia các ban cải lương và ban kịch truyền hình, được khán giả màn ảnh nhỏ yêu chuộng qua các vở tuồng Hồi Trống Vân Lâu của Thiếu Linh, Kiều Phong A Tỷ của Hà Triều Hoa Phượng, Chén Trà Của Qủy, Bóng Chim Tăm Cá của soạn giả Nguyễn Phương.

Ðạt được nhiều thành tích
Trên lãnh vực điện ảnh, Mộng Tuyền cũng đạt nhiều thành tích mà các nữ nghệ sĩ đều mơ ước. Cô được mời vào nhiều vai quan trọng trong :

phim 11 giờ 30 của đoạn diễn Lê Hoàng Hoa thực hiện với các diễn viên Lê Quỳnh, Đoàn Châu Mậu, Trần Đổ Cung, Minh Đăng Khánh; phim Chân Trời Tím của Liên Ảnh Công Ty, đạo diễn Lê Hoàng Hoa với các diễn viên Hùng Cường, Kim Vui, Ánh Nga; phim Phận Má Hồng của Alpha phim, đạo diễn Thái Thúc Nha với các diễn viên Thanh Tú, Huỳnh Thanh Trà, Thanh Thanh Tâm; Phim Gánh Hàng Hoa, đạo diễn Lê Mộng Hoàng, diễn viên La Thoại Tân, Huy Cường, Thanh Lan, Ngọc Tuyết; phìm Còn Gì Cho Nhau, đạo diễn Minh Đăng Khánh, diễn viên có Mai Lệ Huyền; phim Em Về Giữa Hoàng Hôn của Việt Nam Phim, đạo diễn Lưu Bạch Đàn, Mộng Tuyền diễn chung với Thẩm Thúy Hằng…

Sau năm 1975, Mộng Tuyền hát chánh cho gánh hát Trúc Giang, Phước Chung, Thanh Nga. Sau khi Thanh Nga bị sát hại, Mộng Tuyền hát thế vai Thái Hậu Dương Vân Nga rất thành công. Cô cũng thành công lớn qua vai Mẹ của Thái Tử Long Xưởng tuồngTô Hiến Thành xử án.

Bầu Xuân lập gánh hát Dạ Lý Hương - Mộng Tuyền đăng ký ở tỉnh Sông Bé (tức tỉnh Thủ Dầu Một cũ) nữ nghệ sĩ Mộng Tuyền vẫn được khán giả trong cả nước ái mộ.

Đến năm 1988, Mộng Tuyền cùng gia đình xuất cảnh sang Pháp, tại Pháp Mộng Tuyền đóng vai chánh sơn nữ Clai trong tuồng Mưa Rừng, hát chung với Hữu Phước, Phương Thanh, Hà Mỹ Liên, quây vidéo do Thúy Nga thực hiện.

Về điện ảnh sau năm 1975, cô đóng vai chánh các phim : năm 1976 phim Cô Nhíp, năm 1979, phim Trang Giấy Mới, năm 1981, phim Tình Yêu của Em.

Mộng Tuyền là một nữ nghệ sĩ tài sắc, đẹp một cách tự nhiên, với phong cách dịu hiền của người phụ nữ miền sông nước Hậu Giang, Mộng Tuyền chẳng những chinh phục được sự ái mộ nồng nhiệt của khán giả bốn phương, cô còn được sự thương yêu chân tình của các thệ hệ nghệ sĩ nào có dịp được cộng tác cùng cô trên các sân khấu.

Khi đã đến ngưỡng cửa tuổi 60, Mộng Tuyền vẫn còn rất đẹp, nụ cười vẫn tươi mát và thu hút như ngày còn son trẻ, cô về thăm quê hương và được mời đóng trong một bộ phim tập dài sắp thực hiện ở trong nước.

Theo Soạn Giả Nguyễn Phương

[Tuyetmai]

MỘNG TUYỀN : Chuyện nghề, Chuyện đời

Nữ nghệ sỹ hải ngoại Mộng Tuyền, một tên tuổi lớn của nền nghệ thuật sân khấu cải lương miền nam sẽ tái ngộ khán giả ái mộ qua CD đầu tiên phát hành trong nước có tựa đề Nhớ mãi mưa rừng. CD gồm các ca khúc tân cổ như Mưa rừng, Hoa rơi cửa phật, Sầu lẻ bóng, Thầm kín, Sau cánh màn nhung, Kim Vân Kiều…

Nhân dịp này, Mộng Tuyền tâm sự cùng độc giả VTC News, để một lần nhìn lại cuộc đời ca hát của mình và không né tránh những chuyện riêng tư. Cô cũng nói rất thật về những kỉ niệm với Nữ hoàng sân khấu quá cố, Thanh Nga.




Tri ân trong nghề

Những tháng ngày đầu vào nghề, Tuyền may mắn gặp nhiều người tốt và được tạo điều kiện rất nhiều. Trong số các nghệ sĩ đàn chị, chị Diệu Hiền là người đã giúp Tuyền rất nhiều từ khi Tuyền còn đi hát với tên thật của mình là Kim Loan.

Từ năm 1963, Mộng Tuyền chính thức gia nhập sân khấu Thanh Minh - Thanh Nga của má Thơ. Nhờ những tháng ngày bôn ba theo các đoàn hát mà Tuyền đã tiến triển cả về ca lẫn diễn. Tuyền thường được giao những vai quan trọng trong các vở tuồng như vai sơn nữ Mộng Tuyền (vở Mùa xuân còn mãi), Công chúa Ái Liễu Thi (vở Phương Dung hoàng hậu), Tống Vân Trang (vở Bao Công xử án Trần Thế Mỹ của soạn giả Nhị Kiều và nhóm Bông Lau)…

Chính nhờ vai vũ nữ Thu Lan trong vở Phu tử tòng tử, Mộng Tuyền đã được trao tặng Huy chương vàng giải Thanh Tâm năm 1963, cùng năm với Bạch Tuyết, Trương Ánh Loan, Tấn Tài, Thanh Tú, Diệp Lang.




Giải Thanh Tâm đã giúp Tuyền khẳng định vị trí của mình trong nghề nghiệp và cũng cho Tuyền rất nhiều kỷ niệm khó quên.

"Năm 1963, khi tôi cùng 5 nghệ sĩ khác như: anh Diệp Lang, Bạch Tuyết, Tấn Tài, Thanh Tú, Trương Ánh Loan, nhận Huy chương vàng triển vọng, chúng tôi đã cùng nhau diễn vở Khói sóng Tiêu Tương của hai anh Hà Triều - Hoa Phượng, khán giả hết sức ủng hộ, nghệ sĩ đoạt giải cũng phấn khởi vì được dịp so tài" - Mộng Tuyền nhớ lại.

Khi nhận diễn một vai trò nào trên sân khấu, truyền hình hay phim ảnh, Tuyền đều cố gắng hết mình. Theo tìm hiểu của Tuyền thì khán giả nhớ nhất là vai nàng Klai trong Mưa Rừng. Còn vai diễn mà Tuyền cảm thấy mình đầu tư rất cực khổ và khó khăn là vai diễn trong vở Đôi nhân tình khùng của soạn giả Hà Triều – Hoa Phượng trên sân khấu đoàn Thanh Minh.

Chia tay là định mệnh

Về chuyện tình cảm, Tuyền cũng lận đận và đoạn trường. Tuyền là nghệ sỹ được rất nhiều khán giả thương. Trong số những khán giả hâm mộ Tuyền không thiếu những vương tôn công tử, giàu có danh tiếng bấy giờ, nhưng ba Tuyền canh chừng con gái rất dữ, thành ra tất cả các cây si đều bị “bứng gốc".

Lúc đó Tuyền rất trẻ con, chẳng hề biết gì ngoài ca hát, kể cả chuyện yêu đương… Tuyền nhớ nhất là lần anh Hà Triều gởi thư tình cho Tuyền, Tuyền cũng không dám đọc, đem đến đưa cho ba xem, giờ nhớ lại thấy trẻ con quá.

Chồng của Tuyền là một quân nhân trong chế độ cũ, Tuyền và ông lấy nhau trong tình nghĩa vợ chồng nhiều sóng gió… Trong đời sống riêng, Tuyền ít quan tâm đến tình cảm, có lẽ vì vậy mà Tuyền rất thanh thản. Tuyền lấy chồng khi chưa có mối tình đầu nào vương vấn trong tim.

Lúc đó Tuyền còn rất trẻ, lấy chồng vì bổn phận của một người chị muốn cho gia đình và các em sung túc, hạnh phúc nhiều hơn. Đối với chồng, Tuyền mang nặng ơn nghĩa hơn là tình yêu… Tuổi trẻ vẫn còn bồng bột và nông nổi, Tuyền chia tay với chồng cũng là do định mệnh đưa đẩy, có lẽ là do ý trời. Nhưng thật tâm trong lòng, Tuyền cũng như bao người phụ nữ khác rất quý trọng hai chữ hạnh phúc và gia đình …

Chị Thanh Nga của tôi...

Mộng Tuyền kể: Đối với Tuyền, chị Thanh Nga là một nghệ sỹ tài danh và dễ thương. Hai chị em có rất nhiều kỷ niệm với nhau bởi Tuyền là một trong những diễn viên trụ lâu dài ở đoàn Thanh Minh và sau này là Thanh Nga. Hai chị em thường xuyên tâm sự với nhau và có nhiều kỉ niệm thân thương.

Chị Nga rất hiền, nhưng đôi mắt chị lạ ở chỗ khi hiền thì buồn vời vợi mà khi giận thì sáng quắc và nhìn rất sợ! Chị có tật hay hờn mát nhưng không bao giờ giận lâu. Chị Nga sống rất tốt với mọi người và nghe lời má Thơ. Nếu như trong nghề nghiệp chị luôn gặt hái thành công thì trong tình cảm chị gặp nhiều phen đoạn trường, nhưng chị là một người sống vì gia đình, luôn nghe theo những an bài của má Thơ.

Chị và anh Lân đến được với nhau là đã trải qua nhiều sóng gió, thử thách và định kiến. Cuộc sống gia đình họ đơn sơ, mộc mạc, nếu không nói là rất nghèo. Có ai hình dung một diễn viên nổi tiếng như chị lại nghèo không? Vậy mà đúng thế. Những năm chị ở đỉnh của vinh quang, mức lương của chị 10 đến 20 đồng. Thế nhưng vợ chồng chị sống với nhau rất hạnh phúc.

Anh Lân đến với chị lúc anh trắng tay không còn của cải gì cả, nhưng anh lại là một người đàn ông rất mực thương người vợ nghệ sỹ của mình. Anh thông cảm với nghề nghiệp của chị, ân cần động viên và khuyến khích chị an tâm theo nghề. Chị Nga cũng rất thương anh.



(Từ trái sang : Mộng Tuyền đứng thứ hai , kế là Thanh Nga )

Sau năm 1975, Tuyền theo các đoàn tỉnh lưu diễn xa, hai chị em ít có dịp gần gũi nhau như trước nhưng mỗi khi về lại Sài Gòn Tuyền đều đến thăm chị và chị Thẩm Thúy Hằng. Tuyền còn nhớ rất rõ, có một lần Tuyền mời chị Nga và anh Lân đi ăn khuya, chị em tâm sự với nhau rất nhiều về tình đời và cuộc sống… Chị nắm lấy tay Tuyền nói rất khẽ: “Chị sợ ngày mình phải chôn anh Lân lắm! (anh Lân lớn tuổi hơn chị Nga rất nhiều) nghĩ phải chia tay nhau chị rất buồn. Chị ao ước làm sao anh và chị cùng được chết với nhau…”. Không ngờ câu nói ấy thành định mệnh.

Ngày chị Nga mất, Tuyền đang ở Long Xuyên, nghe hung tin từ người em gái, Tuyền tức tốc đi xe về Sài Gòn. Vào tới nhà xác bệnh viện Sài Gòn, Tuyền thấy xác chị Nga nằm trong khoang chứa xác, gương mặt chị vẫn đẹp như đang ngủ, như một thiên thần trong trang phục áo dài màu đỏ. Chỉ có anh Lân, nhìn rất tội, Tuyền quá đau lòng và ngất đi …

Chưa một lần làm mẹ trong đời…

Hiện nay, Tuyền sống một mình, cũng có lúc cảm thấy chạnh lòng vì không có con, nhưng rồi Tuyền cũng an ủi xem như đó là định mệnh. Nếu Tuyền có con mà không có thời gian lo cho con thì càng không nên có.

Gần 20 năm qua, đã 31 lần Tuyền trở về thăm quê, thăm gia đình, nhưng âm thầm, lặng lẽ, đi và về như một người bình thường… Nỗi nhớ sân khấu cứ giấu mãi trong lòng, Tuyền không dám xem cả truyền hình vì nhớ nghề và muốn trở lại sàn diễn.


( Mộng Tuyền với diễn viên Thanh Hằng trong phim Tôi là Ngôi sao)

Được bạn bè động viên và khán giả vẫn còn nhớ tới, Tuyền đã trở lại với khán giả trong liveshow của nghệ sỹ Lệ Thủy, Thanh Sang, các chương trình của Hội sân khấu và Đài truyền hình. Tuyền đang ấp ủ một dự án lớn là thực hiện chương trình riêng của mình thật đặc biệt trong năm 2007 này. Bên lĩnh vực Điện ảnh - Truyền hình, Tuyền cũng nhận được lời mời của nhiều hãng phim và Tuyền có tham gia một vai trong phim Tôi là ngôi sao.

Tuyền mong muốn thực hiện được một chương trình kỷ niệm cho riêng mình, diễn hết mình, như con tằm rút ruột nhả tơ, diễn lại những vai mà Tuyền đã ghi được dấu ấn trong lòng khán giả.

Trần Hoanh (Ghi theo lời kể của nghệ sĩ Mộng Tuyền)

[Tuyetmai]

Khán giả đã bất ngờ khi thấy nghệ sĩ Mộng Tuyền xuất hiện trong liveshow Lệ Thủy, cùng song ca bài Con gái của mẹ, rồi sau đó đến liveshow của NS Thanh Sang, chị đã ca diễn thật xúc động bài Kim Vân Kiều của soạn giả Viễn Châu. Và trong đêm 4.4 tới đây, đêm tái diễn liveshow Thanh Sang theo yêu cầu của đông đảo khán giả, chị sẽ thể hiện vai Trưng Trắc (lớp tế sống Thi Sách) trong vở Tiếng trống Mê Linh. Chị xúc động nói: “Được diễn tuồng là hạnh phúc nhất của một nghệ sĩ đã xa quê hương 18 năm qua. Vui hơn là được đứng cạnh anh Thanh Sang, một kép hát đã 50 năm sống chết với nghề. Dù năm nay anh Sang đã 65, còn Tuyền 60 tuổi, nhưng cả hai sẽ quyết tâm ca diễn thật hay để không phụ lòng khán giả”.

Nghệ sĩ Mộng Tuyền sang Pháp định cư theo chồng năm 1988, chị đã về nước 31 lần, nhưng chưa lần nào xuất hiện trên sân khấu. Năm 2007, trước những đổi thay của đất nước, chị quyết định tham gia chương trình Vầng trăng cổ nhạc của HTV (đêm 28.2) và làm đơn xin phép Cục Nghệ thuật Biểu diễn Bộ VHTT cho phép chị được biểu diễn trong thời gian 6 tháng tại quê nhà. Chị nói: “Những năm sống xa quê hương, đêm nào nằm ngủ tôi cũng mơ mình làm mặt, sắm tuồng chuẩn bị ra sân khấu hát. Nhớ nghề lắm và thèm đến phát khóc những tràng pháo tay của khán giả”.

[minhle]

Thanks cô Mai

[Giang Tiên]

Mấy tấm hình bị hư rồi cô Mai ơi, xem ko được.

[Tuyetmai]

Chắc mạng bên GT yếu đó, máy của cô vẫn nhìn thấy

[minhle]

Sài Gòn xưa đúng là quá nhiều giai nhân tuyệt sắc!

[Hai Lua]

Sao lại nói một câu thiển cận vậy! Sài Gòn - TP HCM ngày nay mới nhiều giai nhân hơn chứ, mà chỉ CLB AE mình thôi đã có hai Tây Thi rồi!

[trieuton]

một câu nói hay nhất trong ngày