Có lẽ theo luật bù trừ của tạo hóa, những nghệ sĩ truân chuyên đau khổ từ những ngày đầu đời cho tới khi trưởng thành, họ đã tích lủy được trong tâm hồn nhại cảm của họ nhiều nguồn tình cảm dồi dào, nhiều kinh nghiệm sống trong đời để rồi khi xuất hiện trên sàn diễn, họ nhập vai dễ dàng trong các thân phận giàu, nghèo, hạnh phúc hay đau khổ truân chuyên của các nhân vật trong tuồng mà họ được trao phó để thủ diễn.
Diễn viên đa tài
Nữ nghệ sĩ Hồng Nga là một diễn viên đa tài, diễn được nhiều loại vai tuồng : đào mùi, đào lẵng, đào độc, vai mụ hiền hoặc mụ ác, kể cả vai nữ hề, trong những năm gần đây khi ở VIệt Nam có phong trào tấu hài thì nữ nghệ sĩ Hồng Nga cũng được đánh giá là một nữ diễn viên hài xuất sắc.
Khán giả ái mộ sân khấu và ký giả kịch trường đánh giá cao khả năng ca diễn của nữ nghệ sĩ Hồng Nga nhưng cuộc đời của nữ nghệ sĩ Hồng Nga không được diễm phúc như các nghệ sĩ khác.
Các nữ nghệ sĩ khi đã trở thành ngôi sao sân khấu thì thường có một cuộc sống sang giàu, có được người yêu lý tưởng hay chí ít ra thì cũng được nhiều người trồng cây si, đeo đuổi nâng niu chìu chuộng.
Hồng Nga thì số phận hẩm hiu, khi mới vào nghề hát cho tới suốt chặng đường dài vươn tới đỉnh cao danh vọng, Hồng Nga thường bị đau khổ vì chồng, cuộc sống vật chất luôn luôn là mối lo lao tâm nhọc trí, chỉ trừ lúc trở về già, hiện nay Hồng Nga tuy sống cô đơn nhưng cô không còn lao đao lận đận nhất là về vấn đề đời sống vật chất và tiền công.
Nghệ sĩ Hữu Huệ và các nghệ sĩ Bạch Mai, Thanh Bạch là anh em bạn dì ruột, họ sống gần nhau từ nhỏ cho đến lớn trong đoàn hát, lấy rạp hát làm nhà. Nghệ sĩ tuồng cổ tài danh Minh Ngà là người cậu thứ tư của Hữu Huệ.
Theo lời tự thuật của Hồng Nga thì cha mẹ cô là dân phu cạo mũ cao su. Cha của Hồng Nga quê ở Thái Bình, Mẹ là người Hà Bắc, Hồng Nga được sanh ra ở miền Nam. Năm cô lên ba tuổi thì cha cô qua đời, mẹ cô sống ở quận tư, về sau tái giá nhưng gia đình cũng nghèo túng, Hồng Nga 12 tuổi phải đi gánh nước mướn để giúp mẹ có tiền nuôi các em.
Trong khi đi gánh nước mướn, cô ca ngêu ngao bài Cô Bán đèn Hoa Giấy, học theo giọng ca của nữ nghệ sĩ Thanh Hương qua đài phát thanh Saigon phát trong các chương trình cổ nhạc. Một ông thợ hớt tóc biết đờn cổ nhạc, khen giọng ca của Hồng Nga nên dạy cho cô ca đúng nhịp nhàng. Sau đó, nhạc sĩ Tám Đen ở Cầu Dừa quận 4 xin Hồng Nga về làm con nuôi, ông dạy cho Hồng Nga ca đủ ba Nam, Sáu Bắc, Vọng cổ và các bài bản lớn. Ông hướng dẫn Hồng Nga đi ca cổ nhạc nơi quán Lệ Liễu trong khu giải trí trường Thị Nghè.
Sau đó Hồng Nga được ông cha nuôi hướng dẫn cho đi hát trên Ban cải lương của Văn Vĩ. Gánh hát cải lương đầu tiên của Hồng Nga đi hát là gánh Hằng Xuân – An Phước của bà Bầu Sáu Đặng, lúc nầy Hồng Nga còn mang nghệ danh là Kim Nga. Mãi đến khi Kim Nga ký hợp đồng hát cho đoàn Thống Nhất của ông Bầu kiêm danh ca Út Trà Ôn, bà Hồng Hoa, vợ hai của ông Út Trà Ôn đổi nghệ danh Kim Nga thành Hồng Nga.
Nhiều vai diễn thành công
Hồng Nga đã diễn thành công qua các vai lẵng muì tuồng Lưới Trời, Mắt Em là Bể Oan Cừu của soạn giả Vân An, vở Tần Thủy Hoàng, Phút Sau Cùng của Điền Long, vở tuồng Gả Câm và Người Đẹp của soạn giả Hoài Nhân.
Nữ nghệ sĩ Hồng Nga chỉ đứng sau đào chánh Ngọc Bích, Ngọc Bích 18 tuổi, đẹp sắc sảo, giọng ca hay và ngọt, lại là đệ tử ruột của ông bầu Út Trà Ôn nên luôn luôn Ngọc Bích thủ vai chánh với Út Trà Ôn. Hồng Nga đóng vai kẻ thứ ba, lẵng mùi và độc, Hồng Nga diễn các vai nữ quyến rũ tranh đoạt tình rất hay, khi dịu ngọt tình tứ thì cũng thật là mùi, khi độc ác, thủ đoạn thì diễn cũng rất là sắc sảo.
Vì tài nghệ dễ nhập vào vai đào tính cách, có thể thể hiện nhiều tâm trạng khác nhau của kẻ thứ ba tranh tình, lúc lẵng, lúc mùi, lúc độc nên khi Hồng Nga gia nhập những đoàn hát khác như Dạ Lý Hương, Hồng Nga không có đóng vai đào chánh, đào mùi dù cho giọng ca vọng cổ của Hồng Nga thật là mùi, thật điêu luyện.
Năm 1964, Hồng Nga ký hợp đồng về hát cho đoàn Dạ Lý Hương của Bầu Xuân, cô nổi danh vai cô giáo Lan trong vở Tuyệt Tình Ca của hai soạn giả Hoa Phượng - Ngọc Điệp. Với một giọng ca sâu lắng mượt mà, Hồng Nga trong vai cô Giáo Lan đã làm cho hàng ngàn khán giả rơi lụy, cảm thông cho tình yêu dang dở và số phận khổ đau của nhân vật.
Nữ nghệ sĩ Hồng Nga là diễn viên đa năng, đa diện. Cô diễn vai nào cũng hay, khi diễn những vai ác thì khán giả bị kịch tình lôi cuốn, rất căm ghét nhân vật ác đó. Khi Hồng Nga diễn các bà mẹ quê mùa, nghèo khổ hoạn nạn hay vai bà hoàng hậu nhân từ, Hồng Nga làm cho khán giả rơi lụy thương cảm cho số phận của nhân vật.
Nữ nghệ sĩ Hồng Nga là diễn viên đa năng, đa diện. Cô diễn vai nào cũng hay, khi diễn những vai ác thì khán giả bị kịch tình lôi cuốn, rất căm ghét nhân vật ác đó. Khi Hồng Nga diễn các bà mẹ quê mùa, nghèo khổ hoạn nạn hay vai bà hoàng hậu nhân từ, Hồng Nga làm cho khán giả rơi lụy thương cảm cho số phận của nhân vật.
Sau 1975, Hồng Nga có một vai ác để đời, vai bà mẹ chồng trong tuồng Duyên Kiếp hát với cô dâu Thanh Ngân, khi được ký giả Thanh Hiệp phỏng vấn về vai trò đào tính cách, Hồng Vân đã cho biết.
Hồng Nga thủ diễn các vai nữ hề, cô giựt được giải Cù Nèo Vàng, Mai Vàng và giải những vai nữ hề hay nhất trong ba nam liền.
Gặp nhiều nỗi đau
Trong chương trình “Những Cánh Chim không mõi » vinh danh 40 năm sân khấu của Hồng Nga, cô ca 6 câu vọng cổ theo nhịp điệu Boléro, tân nhạc 4 nhịp, phù hợp với nhịp điệu 32 nhịp của vọng cổ. Người nào ca vọng cổ chắc nhịp và đừng để lạc giọng thì có thể ca như Hồng Nga nhưng vọng cổ ca theo nhịp Boléro chỉ là một lối ca diễu của nữ hề Hồng Nga biểu diễn khi cô nhận giải Cù Nèo Vàng.”
Trong cuộc sống, Hồng Nga gặp quá nhiều nỗi đau trong cuộc đời chồng vợ, gảy đổ ba lần, tự mình nuôi nấng năm đứa con trong những năm sân khấu cải lương mất khán giả, không còn đất diễn, Hồng Nga ngoài các lúc có show diễn, cô phải đi mua bán, tảo tần mới nuôi nỗi bầy con không cha.
Sau năm 1975, ngoài các vai diễn đào mụ ác như trong tuồng Duyên Kiếp, Hồng Nga thành công lớn trong vai Cố Mẫu tuồng Thái Hậu Dương Vân Nga.
Năm 1976, Hồng Nga bước thêm bước nữa với soạn giả Mộc Linh, người tù cải tạo từ trại tù Hàm Tân trở về. Lần nầy cuộc sống chồng vợ đã mang lại cho Hồng Nga một hạnh phúc thật sự nhưng rồi Mộc Linh sớm từ giả cõi đời, khiến cho Hồng Nga lại thêm một lần gảy gánh.
Hiện nay Hồng Nga có một đứa con trai, con dâu và cháu nội ở Việt Nam. Cô có con gái theo chồng ở Thụy Sĩ nên thỉnh thoảng cô đi Thụy Sĩ thăm con gái và các đứa cháu ngoại. Cuộc sống về già của Hồng Nga được an nhàn hạnh phúc, có show diễn đều đều, khỏi lo cơm áo gạo tiền như thuở thanh xuân. Thỉnh thoảng Hồng Nga xuất ngọai du lịch, thăm con cháu.
Hồng Nga cũng dành nhiều thì giờ làm công việc từ thiện, tham gia các show diễn của các chùa tổ chức để lập qủy cứu trợ nạn nhân bị bảo lụt hoặc nghèo yếu neo đơn ở trong nước.
Theo Nguyễn Phuơng